Ο Χανς και ο Χασάν

Φυσάει πολύ απόψε εδώ. Φαντάσου τι θα γίνεται έξω. Στο ανοιχτό πέλαγος.

Χτες βράδυ όμως είχε νηνεμία. Εδώ. Στο στεριά. Κι ένα μισό φεγγαράκι σε ανέφελο ουρανό.

Εκεί έξω όμως είχε μποφόρια. Κι εκεί έξω ανέφελος δεν ήταν ο ουρανός για το μικρό ξύλινο σκαφίδι. Το Χασάν Ρέις.

Ώρα 19.50 οι αρχές δέχθηκαν τηλεφώνημα. Από επιβάτη του Χασάν Ρέις. Ζητούσε βοήθεια. Μα φυσούσε πολύ. Κι όταν φυσάει η βοήθεια δεν είναι εύκολη. Τα πλωτά του λιμενικού αδυνατούν. Και τα αλιευτικά το ίδιο. Εκπέμπεται επείγον σήμα προς τα παραπλέοντα πλοία.

Οι ώρες περνούν. 22.45. Το λιμεναρχείο της Κέρκυρας ενημερώνεται ότι το Χασάν Ρέις έχει εκπέμψει σήμα κινδύνου. 30 ν.μ. δυτικά του νησιού.

Ενημερώνεται το ρυμουλκό Δίας. Και αναχωρεί δυο ώρες αργότερα, στις 00.55 για το σημείο... Το συνοδεύουν και δυο στελέχη του Λιμενικού.

Ώρα 2.40. Τέσσερις ώρες μετά το σήμα κινδύνου. Και εφτά μετά το τηλεφώνημα. Κάνω κάποιο λάθος στο μέτρημα; Εφτά ώρες δεν είναι από τις 19.50 έως στις 2.40; Και τέσσερις ώρες μετά το σήμα κινδύνου. Σωστά; Και μιλάμε για 30 ν.μ. δυτικά της Κέρκυρας. Όχι για 800 βόρεια των Βερμούδων...

Το ρυμουλκό δεν έχει ακόμη φτάσει. Ευτυχώς φτάνει, προφτάνει το ολλανδέζικο. Το μικρό φορτηγό που κατεβαίνει από τη Βενετία. Και τραβάει για Ουκρανία. Το Momentum Scan. Η Ορμητική Αναζήτηση...

Ανασύρει 230 ανθρώπους. Ναι. Από το σκαφίδι των 30 μέτρων. Το ξύλινο. Το Χασάν Ρέις. Με σημαία Τουρκίας. Οι δύο είναι δουλέμποροι. Οι άλλοι τα γνωστά. Λαθρομετανάστες!!!

Κι απ' αυτούς οι πέντε γυναίκες και έντεκα παιδιά.

22 αγνοούνται. Λένε οι ανακοινώσεις. Και 263 ήταν λένε όλοι μαζί. Μπερδεύομαι. 230 και 22 κάνει 263;

Ψάχνω τα στοιχεία του πλοίου. Του πλοίου σωτήρα. Που πρόλαβε και ανέσυρε 230 ψυχές. Πριν το ξύλινο σκαφίδι βουλιάξει.

Momentum Scan. Σημαία Ολλανδίας...

Πάνε πολλά χρόνια που ταξίδεψα στην Ολλανδία. Με ένα καράβι κι εγώ. Η Ολλανδία είναι μια χώρα με τεράστια παράδοση στη θάλασσα. Και μια χώρα πανέμορφη.

Διάβασα πρώτη φορά για την Ολλανδία στα Ασημένια Πατίνια. Της Mary Mapes Dodge. Ετών δέκα. Όταν το μόνο που γνώριζα για τη χώρα αυτή ήταν το γαλατάκι της, η Μικρή Ολλανδέζα... Κι έτρεξα τότε για πρώτη φορά στα παγωμένα κανάλια της. Παρέα με τον Χανς και την Γκρίτελ:

"ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΛΛΑΝΔΙΑ

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ, 20 Ιουλίου 1873

Αγαπημένα μου παιδιά,

αν ήσαστε εδώ μαζί μου, πόσους όμορφους περιπάτους θα είχαμε κάνει σ' αυτή την ωραία ολλαντέζικη πόλη! Θα καμαρώναμε τα σπίτια με τις τριγωνικές στέγες και τα παράξενα παράθυρά τους. Θα βλέπαμε τα τσόκαρα που φορούν οι γυναίκες την ώρα που πλένουνε, και τα αμαξάκια, που σέρνουνε σκύλοι.

Θα βλέπαμε τους ανεμόμυλους που στριφογυρίζουνε μακριά, τα κανάλια, τα δέντρα και τα άρμπουρα των καραβιών, που ανακατεύονται παράξενα όπου κι αν γυρίσεις το μάτι σου.

Α, θα μένατε, πραγματικά, πολύ ευχαριστημένοι αν μπορούσατε να ιδείτε όλα αυτά τα πράγματα! Εγώ μένω εδώ σ' ένα μεγάλο ξενοδοχείο απ' όπου μπορώ και βλέπω όλα αυτά τα πράματα, και ξέρω πολύ καλά πως δεν μπορείτε με κανένα τρόπο να διασχίσετε τον ωκεανό και να έρθετε εδώ αυτή τη στιγμή.

Μα καλύτερα που δεν μπορείτε να 'ρθείτε, γιατί αν ερχόσαστε, θα διατρέχατε πολλούς κινδύνους, παιδιά μου. Είσαστε πολύ μικροί ακόμη. Άμα μεγαλώσετε, θα 'ρθείτε μόνοι σας, ένας ένας, να ιδείτε όλα αυτά τα πράματα."

Έτσι ακριβώς άρχιζε εκείνο το παιδικό βιβλίο. Με το γράμμα - πρόλογο της συγγραφέα προς τους μικρούς της αναγνώστες. Ένας απ' αυτούς κι εγώ. Που έδεσα κόμπο την κουβέντα την τελευταία. Να πάω μόνη μου, σαν μεγαλώσω, στην Ολλανδία. Και να δω με τα ματάκια μου όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα που ιστορούσε η συνονόματή μου, η Μαίρη...

Και στάθηκα είναι αλήθεια πολύ τυχερή. Το ταξίδι στην Ολλανδία έγινε πριν καλά καλά συμπληρώσω τα είκοσι. Κι έχοντας πια διαβάσει και το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ. Της μικρής Εβραίας που ζούσε κι αυτή στην Ολλανδία. Κι έγραφε το ημερολόγιό της κρυμμένη σε μια σοφίτα. Στο Άμστερνταμ. Στην ίδια πόλη που στροβιλίζονταν στον πάγο και ο Χανς με την Γκρίτελ.

Εκεί, στο Άμστερνταμ, έφτασα κι εγώ μια μέρα του 1979. Με την Ελαφίνα. Ένα μικρό φορτηγό πλοίο. Και καταλαβαίνετε τη συγκίνησή μου όταν πάτησα για πρώτη φορά το πόδι μου έξω στη στεριά. Α! με τι λαχτάρα σκαρφάλωσα στο λεωφορείο για να επισκεφθώ την πόλη... Και να γυρίσω στα περίφημα κανάλια της. Που ευτυχώς ήταν ακόμη καλοκαίρι και μπορούσε κανείς να τα ταξιδέψει με μικρά ποταμόπλοια.

Και πήγε η καρδιά μου να σταματήσει όταν ο ξεναγός σήκωσε το χέρι του και έδειξε ένα κτίριο. Το σπίτι της Άννας Φρανκ! Τι κι αν δεν ήξερα τη γλώσσα τους; Αναγνώρισα το όνομα και οι σελίδες του ημερολογίου της ζωντάνεψαν μπροστά μου.

Είναι ωραίος λαός οι Ολλανδοί. Με ζεστή καρδιά παρά την παγωμένη χώρα που ζούνε. Το ήξερα από τα βιβλία. Το έβλεπα πια και μπροστά μου.

Σήμερα διαβάζοντας για το μικρό ολλανδικό καράβι, το Momentum Scan, ζωντάνεψαν όλες οι μνήμες από τη χώρα του Βορρά. Τη χώρα με τους ανεμόμυλους, τις τουλίπες και τα ... τσόκαρα! Τη χώρα του μικρού Χανς.

Εδώ απέναντι, στα νερά του Ιονίου ταξίδευε χτες βράδυ το Momentum Scan. Σχεδόν σε παρθενικό ταξίδι. Αφού λίγοι μόλις μήνες είναι που καθελκύστηκε. Στις 11 Σεπτέμβρη 2010:

Από τις γιορταστικές στιγμές της καθέλκυσης το βίντεο αλλά και η φωτογραφία που ακολουθεί:

Κι έπειτα έβαλε μπροστά και ταξίδευε. Για να βρεθεί χτες βράδυ 30 μίλια δυτικά από την Κέρκυρα. Την κατάλληλη στιγμή και στον κατάλληλο τόπο. Τη στιγμή που ο ξύλινος Χασάν από την Τουρκία βυθιζόταν.

230 άνθρωποι. Παγωμένοι, τραυματισμένοι, με τον τρόμο στα μάτια. Το πλοίο βάζει πλώρη να τους αποβιβάσει στη στεριά:

Φτάνει μέχρι τη νότια άκρη της Κέρκυρας. Και στρίβει τιμόνι. Περνάει ανοιχτά από τα Σύβοτα, τον όρμο της Πλαταριάς. Περνάει μπροστά από το λιμάνι της Ηγουμενίτσας. Μα συνεχίζει για Κέρκυρα. Πάλι μπερδεύομαι. 230 ανθρώπους κουβαλάει. Ναυαγούς. Και μερικούς τραυματισμένους. Γιατί δεν πιάνει Ηγουμενίτσα; Γιατί συνεχίζει για Κέρκυρα;

Ώρα 11.30 φτάνει στην Κέρκυρα. Τους αποβιβάζει. Οι δουλέμποροι συλλαμβάνονται. Οι τραυματισμένοι πάνε στο νοσοκομείο. Και οι άλλοι λαμβάνουν τις απαραίτητες φροντίδες.

Για πέντε μέρες. Έτσι λένε οι κανονισμοί. Μετά; Μετά θα προωθηθούν στην Τουρκία. Ή θα απελαθούν.

Μένω να κοιτάω όλη τη μέρα από μπαλκόνι το πέλαγος και την Κέρκυρα. Και να διαβάζω στα ιντερνέτια τις "εύλογες" αντιδράσεις των συμπατριωτών. Που μας κατσικωθήκανε άλλοι 230. Για τους αγνοούμενους τσιμουδιά.

Φτάνει το δείλι. Και σηκώνω την κάμερα.

Στο βάθος η Κέρκυρα. Κι ακόμη πιο βάθος τα 30 ν.μ. δυτικά της Κέρκυρας. Κι ο βυθισμένος Χασάν. Και το αίμα. Να βάφει τον ορίζοντα.

Το άλλο καραβάκι, το καραβάκι από τη χώρα του Χανς, έχει μόλις περάσει. Και συνεχίζει το ταξίδι του. Για το Ιλιτσίβσκ. Στη Μαύρη Θάλασσα. Την πόλη του Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν.Που μας έταξε το βάθος του ουρανού να γίνει κόκκινο. Μα σίγουρα δεν εννοούσε αυτό που εγώ βλέπω τώρα...

Είς αντίδρασιν πήρα και ξαναδιάβαζα το παιδικό βιβλιαράκι. Τα ασημένια πατίνια. Σαν τις ασημένιες ακτίνες του φεγγαριού. Που τα είδε όλα. Τα άκουσε όλα. Κι απόψε ταξιδεύει τις ψυχούλες που χάθηκαν. Και μόνο δύο κατάφεραν τα παραπλέοντα πλοία να εντοπίσουν.

Ένας Πορκιουπίνος κι εγώ αυτή τη νύχτα. Κι ο άνεμος έξω να σφυρίζει. Να ουρλιάζει. Και να φέρνει φωνές. Άγνωστες φωνές. Σε άγνωστη γλώσσα. Κι εγώ να ανατριχιάζω. Όπως τότε έξω από το σπίτι της Άννας Φρανκ. Γιατί δε χρειάζεται να ξέρεις τη γλώσσα.

Κι ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω...