prin 10 xronia oute eksw apo ta kravia den tha pernousate kai twra milate kiolas ?

Το περασμένο καλοκαίρι το ιστολόγιό μας συμπλήρωσε τρία χρόνια παρουσίας. Να φταίει άραγε αυτό που κάποιος μας άφησε προχτές ένα σχόλιο λέγοντας ανάμεσα στα άλλα:

prin 10 xronia oute eksw apo ta kravia den tha pernousate kai twra milate kiolas ?

Στη βιασύνη του ο ανώνυμος σχολιαστής, που προφανώς ξέχασε να γράψει το όνομά του ή έστω ένα ψευδώνυμο, δεν πρόσεξε φαίνεται πως το συγκεκριμένο ιστολόγιο ξεκίνησε από ανθρώπους που αποφοίτησαν από ΑΔΣΕΝ το 1980. Δηλαδή όχι δέκα, μα τριάντα χρόνια πριν.

Ούτε πρόσεξε πως δεν πήραμε μόνο ένα χαρτί από σχολή πλοιάρχων. Αλλά ταξιδέψαμε και μάλιστα με ποντοπόρα εμπορικά πλοία.

Αυτό, για παράδειγμα, είναι ένα από τα καράβια που έχω προσωπικά υπηρετήσει. Από το Σεπτέμβριο του 1980 ως το Μάρτιο του 1981. Εξάμηνο. Όσο ήταν τότε η διάρκεια του υποχρεωτικού μπάρκου.

Ολύμπικ Άρροου. Τάνκερ vlcc της Σπρίνγκφιλντ, δηλαδή του Ωνάση.

Και δεν ταξίδευα ως επιβάτης αλλά ως κανονικό μέλος του πληρώματος. Κάνοντα βάρδια στη γέφυρα αλλά δουλεύοντας και στο κατάστρωμα. Τόσο στις φορτοεκφορτώσεις όσο και εν πλω, κάνοντας όλα όσα κάνει ένας δόκιμος πλοίαρχος. Από καθαριότητα εσωτερικών χώρων μέχρι βάψιμο και ματσακόνι στην κουβέρτα.

Ματσακόνι (πόλεμος δηλαδή με τη σκουριά της λαμαρίνας)

Κατεβαίνοντας στο πομπ ρουμ για να ελέγξω αντλίες και γυρίζοντας με τα χέρια τις τεράστιες σκουριασμένες βάρδουλες. Και βεβαίως συμμετέχοντας στη γέφυρα σε όλα όσα συμβαίνουν σε μια βάρδια.

Μέτρηση ύψους του ήλιου με εξάντα

Τιμόνι, υπολογισμό ευθείας Μαρκ, στίγμα με αστέρια, διόρθωση χαρτών κλπ.

Τριάντα χρόνια πριν. Γι' αυτό και οι φωτογραφίες είναι πρωτόγονες. Φωτογραφίες τραβηγμένες με μια μηχανούλα πόκετ και φιλμ που περίμενε την επιστροφή στην Ελλάδα για να εμφανιστεί. Πού τα καλά των σημερινών ηλεκτρονικών μηχανών και των κινητών τηλεφώνων...

Το πρώτο μου μπάρκο, σπουδάστρια ακόμη στην ΑΔΣΕΝ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ, το έκανα ένα χρόνο πριν, το καλοκαίρι του 1979, όπως φαίνεται και από τις σελίδες του ναυτικού μου φυλλαδίου. Είκοσι μέρες ήταν η τυπική μου υποχρέωση προς τη σχολή να ναυτολογηθώ. Έμεινα πάνω από δύο μήνες. Μέχρι που αναγκαστικά ξεμπάρκαρα γιατί ξεκινούσαμε μαθήματα.

Φορτηγό το πρώτο μου καράβι. Το Ελαφίνα της Θεναμάρις. Αργότερα μπάρκαρα σε άλλα δύο φορτηγά και σε ένα ακόμη τάνκερ vlcc.

Ξεμπάρκαρα από το τελευταίο την άνοιξη του 1982. Μετά από δεκάμηνο μπάρκο. Και ταξίδια Περσικό - Ευρώπη. Δύο μήνες ταξίδι και μόλις 48 ώρες στο όποιο λιμάνι της Ευρώπης πιάναμε για εκφόρτωση.

Περνώντας τη διώρυγα του Σουέζ

Στον Περσικό δεν υπήρχε τέτοια δυνατότητα να βγεις έξω. Εκτός και ξεμπάρκαρες ή ήσουν άρρωστος.

Βγήκα κι απ' αυτό αναγκαστικά. Αν είχα τη δυνατότητα θα έμενα για πολύ ακόμη. Γιατί το καράβι πουλήθηκε για παλιοσίδερα. Και όλο το πλήρωμα επαναπατρίστηκε υποχρεωτικά. Τελευταίο ταξίδι στο Πουσάν της Νότιας Κορέας. Κι από κει βόλτες μεσοπέλαγα για να γίνει ο καθαρισμός των αμπαριών. Μετά στο Ναγκασάκι της Ιαπωνίας. Για να αφαιρέσουν τον εξοπλισμό του ίνερ γκαζ. Και τέλος στη Φορμόζα. Στο διαλυτήριο πλοίων. Εκεί αποχαιρετίσαμε οριστικά το Άντρος Οράιον.

Κι έρχεται τώρα ένας ανώνυμος στο διαδίκτυο και τι λέει; Πως δέκα χρόνια πριν δε θα περνούσαμε ούτε έξω από τα καράβια... Και διαμαρτύρεται που μιλάμε για καράβια!!!

Μάλιστα συμπληρώνει και άλλα - ακατάλληλα προς δημοσίευση. Να βάλουμε λέει στο στόμα αντρικό γεννητικό όργανο, με τη χυδαία μάλιστα λέξη, κι όχι να μιλάμε.

Το σχόλιο έχει κρατηθεί. Και θα σκεφτούμε τι θα κάνουμε. Γιατί είναι η δεύτερη φορά που δεχόμαστε ένα ακραία εξυβριστικό μήνυμα. Το άλλο ήταν τον Απρίλη, φέτος. Και μας ζήταγε και πάλι να μην ασχολούμαστε με τη θάλασσα και να τραβήξουμε τα ..... μας για να κατεβάσουμε γάλα!

Και τα δύο μηνύματα μάλιστα άρχιζαν με την ίδια περίπου προσφώνηση. Το χυδαίο όρο που φωνάζουν τις γυναίκες που εκδίδονται.

Δεν είναι η πρώτη φορά που οι γυναίκες ναυτικοί γινόμαστε αποδέκτες τέτοιων ύβρεων. Είναι και αυτό μία από τις δυσκολίες που πρέπει να αντιμετωπίσεις για να ακολουθήσεις το ναυτικό επάγγελμα. Ο κάθε κομπλεξικός και μισογύνης θεωρεί πως έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να σου επιτεθεί φραστικά και να σε φοβερίσει. Ο κάθε άναντρος. Γιατί όποιος είναι άντρας δε κρύβεται στην ανωνυμία, λέει αυτά που έχει να πει με την υπογραφή του και το πρόσωπό του ακάλυπτο.

Και βεβαίως τεκμηριώνει το λόγο του. Δε λέει ανυπόστατες κατηγορίες πως δέκα χρόνια πριν δεν περνούσαμε έξω από καράβι... Όπως ακριβώς το κάναμε κι εμείς. Για να αποδείξουμε αν έχουμε ή δεν έχουμε ταξιδέψει και πότε.

Από κει και πέρα. Εμένα προσωπικά τέτοια γελοία φαινόμενα με αφήνουν παγερά αδιάφορη. Έχω περάσει πια τα πενήντα και μόνο γέλιο μου προκαλούν όσοι μιλάνε με αυτό τον τρόπο. Κι αν το έφερα το θέμα στη δημοσιότητα, είναι για να γίνει γνωστό τι τραβάνε αυτά τα νέα κορίτσια που τώρα ταξιδεύουν. Ή προσπαθούν να βρουν καράβι να ταξιδέψουν. Τι ακούνε. Και στα καράβια και στο λιμάνι. Με τι αλητεία έρχονται αντιμέτωπες. Ή μήπως δεν είναι αλητεία να συμπεριφέρεσαι έτσι σε μία γυναίκα που το μόνο που θέλει είναι να βγάλει με τίμιο τρόπο και με τον ιδρώτα της το ψωμί της;

Πρόσφατα μάλιστα φέραμε στο φως και την περίπτωση σπουδάστριας που μέσα στη σχολή της της ειπώθηκε από ένα ... βαρβάτο αρσενικό να πάρει τα γεννητικά του όργανα! Γιατί τόλμησε να ζητήσει βοήθεια στο θέμα της ναυτολόγησης. Έγκλημα!

Φυσικά υπάρχουν και τα πιο σοβαρά περιστατικά. Αυτά όμως μάθαμε να μην τα λέμε ούτε στους δικούς μας. Για να μην τους φοβίσουμε. Καλώς ή κακώς τα κρατάμε η καθεμιά για τον εαυτό της. Γιατί ξέρουμε πως στις περιπτώσεις αυτές η γυναίκα από θύμα βρίσκεται θύτης. Και γιατί είμαστε σίγουρες πως θα δώσουμε λαβές να πολεμηθεί ο ίδιος ο θεσμός. Τιμωρώντας εμάς για την παλιανθρωπιά άλλων.

Ευτυχώς δεν είναι έτσι όλοι οι άντρες ναυτικοί ή όλοι οι περί τη ναυτιλία. Ένα μικρό ποσοστό φτάνει σε τέτοιες ακραίες συμπεριφορές προς τις γυναίκες. Ενώ δε λείπουν και εκείνοι που φτάνουν στο άλλο άκρο. Και υποδέχονται τις νέες κοπέλες στο καράβι όπως θα υποδέχονταν την αδερφή τους, την κόρη τους. Κι ακριβώς γι' αυτό τολμάμε κι εμείς να φέρουμε στη δημοσιότητα το πρόβλημα. Επειδή αφορά μια θλιβερή μειοψηφία.

Για να δώσουμε θάρρος σε κάθε κοπέλα που θα αντιμετωπίσει μια τέτοια κατάσταση. Να μην πανικοβληθεί. Και ψύχραιμα να βρει τρόπο να βάλει στη θέση του τον όποιο αλήτη της επιτεθεί είτε φραστικά είτε και με πράξεις. Να μην το βάλει στα πόδια.

Είναι οι αλήτες που δεν έχουν θέση στα καράβια. Και όχι οι γυναίκες που πάνε εκεί να εργαστούν.

Και θέλουμε να πιστεύουμε ότι και οι εταιρείες που σέβονται τον εαυτό τους θα πάρουν τα μέτρα τους για να μην ξανασυμβούν τέτοια φαινόμενα. Ξέρουμε πως η εύκολη λύση είναι να κλείσουν την πόρτα στις γυναίκες. Ας σκεφτούν όμως. Ένας άνθρωπος που είναι αλήτης δεν είναι μόνο προς τις γυναίκες. Κι ας αποφασίσουν τι πληρώματα θέλουν.

Εξάλλου το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τις εργαζόμενες στη θάλασσα. Δυστυχώς και έξω στη στεριά έχουμε αρκετά κρούσματα. Δεν είναι όμως αυτός λόγος να μείνει μια γυναίκα κλεισμένη στο σπίτι ή να φορέσει μπούργκα.

Θυμίζουμε επίσης πως υπάρχουν νόμοι που προστατεύουν τις γυναίκες από τέτοιες συμπεριφορές. Που σύμφωνα με το νόμο χαρακτηρίζονται σεξουαλική παρενόχληση και επισύρουν αυστηρές τιμωρίες. Ειδικά όταν συμβαίνουν σε χώρο εργασίας αλλά ακόμη περισσότερο σε χώρους που σπουδάζουν νέες κοπέλες.

Όποιος κουβαλάει κόμπλεξ κατά των γυναικών, υπάρχουν και ψυχίατροι να τον γειάνουν και να τον ξανακάνουν άνθρωπο.

Πρέπει όμως και η Πολιτεία να λάβει υπόψη της αυτή την κατάσταση. Και να θωρακίσει το θεσμό της γυναίκας ναυτικού. Και από τους αλήτες και από τους άλλους που τιμωρούν τις γυναίκες προκειμένου να αποφύγουν τέτοια περιστατικά. Παράδειγμα, και μου έχει τύχει προσωπικά, αρνούνται να τις προσλάβουν για να αποφευχθούν παρατράγουδα...

Η Πολιτεία έχει τη δύναμη να επιβάλει το δίκαιο. Και να στηρίξει την ισότητα των δύο φύλων και στο ναυτικό επάγγελμα. Επιβάλλοντας π.χ. υποχρεωτικό ποσοστό γυναικών στη σύνθεση του πληρώματος. Ενημερώνοντας τις σπουδάστριες πριν ακόμη μπαρκάρουν για πρώτη φορά και για τις συνθήκες που τυχόν θα αντιμετωπίσουν και για τα δικαιώματα που τους δίνει ο νόμος. Και βάζοντας αυστηρές κυρώσεις σε όποιον καταστρατηγεί τα εδώ και δεκαετίες δικαιώματα των γυναικών στο χώρο εργασίας.

Κυρίως όμως περιμένουμε από τους άντρες συναδέλφους που έχουν λογική και ανθρωπιά να στηρίζουν το κάθε κορίτσι που θα βρεθεί στο καράβι μαζί τους. Έχοντας κατά νου πως η ίδια δύσκολα θα αποκαλύψει ένα περιστατικό σε βάρος της.

Στο κάτω κάτω οι περισσότεροι ναυτικοί είναι οικογενειάρχες. Και λείπουν μεγάλα διαστήματα μακριά από το σπίτι τους. Θα τους άρεσε τέτοια κατάσταση να αντιμετωπίζουν η γυναίκα τους, η κόρη τους; Γιατί είπαμε πως αυτά συμβαίνουν και εκτός πλοίων. Και τι θα περίμεναν από τους άντρες συναδέλφους των δικών τους αγαπημένων προσώπων; Ε, τα ίδια ας πράξουν και εκείνοι για τα θηλυκά μέλη του πληρώματος.

Ευτυχώς λοιπόν που δεν έχουμε μόνο δέκα χρόνια οι γυναίκες στη θάλασσα. Αλλά πάνω από τρεις δεκαετίες. Κι έτσι μπορούμε πια να μιλήσουμε και για το ευαίσθητο αυτό ζήτημα. Κάτι που μια νέα γυναίκα δύσκολα κάνει. Κι ακριβώς γι' αυτό όχι μόνο έχουμε δικαίωμα να μιλάμε αλλά και καθήκον!