ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΕΣ ΤΙΜΟΥΝ ΤΑ ΤΡΙΑΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΟΥΣ ΣΤΗΡΙΖΟΝΤΑΣ ΟΛΟΨΥΧΑ ΤΟΥΣ ΑΠΕΡΓΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΤΩΝ ΝΑΥΤΕΡΓΑΤΩΝ

8 Ιουλίου, Πέμπτη, η νέα απεργία των ναυτεργατών.

Δυο μόλις μέρες πριν ο θεσμός της ελληνίδας καπετάνισσας συμπληρώσει τριάντα ακριβώς χρόνια. Καθώς στις 10 Ιουλίου 1980 έλαβαν τα πτυχία τους οι πρώτες γυναίκες απόφοιτοι από δημόσια σχολή πλοιάρχων:

Ασπρόπυργος, 10 Ιουλίου 1980

Αναμνηστική φωτογραφία από την απονομή πτυχίων στις πρώτες γυναίκες απόφοιτες από δημόσια σχολή πλοιάρχων. Διακρίνεται στην πρώτη σειρά ο τότε υπουργός ναυτιλίας, κ. Φικιώρης (κλικ στη φωτογραφία για μεγέθυνση)

Στα τριάντα όμως αυτά χρόνια και παρά την επιμονή των ελληνίδων να κρατήσουν ζωντανό το θεσμό, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες ναυτικοί όχι μόνο δε μειώθηκαν αλλά και διαρκώς αυξάνονται.

Αν για την πρώτη φουρνιά η απογοήτευση και η εγκατάλειψη του επαγγέλματος ήρθε μετά την αποφοίτηση, τώρα οι νέες καπετάνισσες δεν καταφέρνουν καν να πάρουν πτυχίο! Πριν δηλαδή αποφοιτήσουν αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις σπουδές τους.

Ο λόγος είναι τα τεράστια προβλήματα που συναντούν τα κορίτσια να υλοποιήσουν την προβλεπόμενη από το νόμο πρακτική άσκηση, ήτοι δύο εξάμηνα εργασίας σε πλοίο.

Αφενός οι κοπέλες εξακολουθούν να βρίσκονται αντιμέτωπες με τις διακρίσεις εξαιτίας του φύλου τους και αφετέρου οι επιλογές των τελευταίων ετών για εισαγωγή μεγάλου αριθμού κοριτσιών στις ΑΕΝ έχει δημιουργήσει εκρηκτική κατάσταση.

Η απάντηση που δίνουν οι αρμόδιοι για την επιλογή αυτή είναι η ισότητα των δύο φύλων! Ισότητα που τηρείται μόνο ως προς την εισαγωγή στη σχολή. Και μετά κανένα μέτρο δε λαμβάνεται ώστε να τηρηθεί και κατά τη ναυτολόγηση. Και προκαλούμε οιονδήποτε να μας διαψεύσει. Υπάρχει τέτοιο μέτρο στήριξης των γυναικών δοκίμων;

Αμέτρητες δεκάδες κορίτσια σπουδάζουν σήμερα στις ΑΕΝ. Μα πόσες καταφέρνουν να πάρουν πτυχίο; Ελάχιστες...

Αλλά και εκείνες που το παίρνουν συνήθως χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο από τους άντρες συναδέλφους τους. Διότι η δυσκολία στη ναυτολόγηση τις αναγκάζει να κάνουν και τρίτο εκπαιδευτικό ταξίδι για να συμπληρώσουν τους μήνες που τους λείπουν από το δωδεκάμηνο. Κι αυτό φυσικά δεν μπορεί να συμβεί παρά μόνο κατά τη διάρκεια που δεν έχουν σπουδές στη σχολή. Μερικές "τυχερές" ανάμεσα στο τρίτο και τέταρτο έτος σπουδών και οι άλλες μετά τη λήξη του τέταρτου έτους.

Αν μάλιστα συνυπολογίσουμε πως τα περισσότερα κορίτσια έχουν την πρόσθετη δυσκολία να κάμψουν τις αντιρρήσεις των γονιών τους για την επιλογή τους να εργαστούν στη θάλασσα, καταλαβαίνουμε σε τι διλήμματα βρίσκονται και γιατί οι περισσότερες εγκαταλείπουν στο τέλος τις σπουδές. Οι γονείς, και με το δίκιο τους, "εκμεταλλεύονται" τα προβλήματα για να πιέσουν τα κορίτσια - είτε με λόγια είτε και κόβοντας την οικονομική ενίσχυση - να στραφούν σε άλλο επάγγελμα.

Από την άλλη μεριά έχουμε πολλές φορές δεχτεί καταγγελίες των νέων κοριτσιών που σπουδάζουν σε ΑΕΝ για έλλειψη συμπαράστασης από τη μεριά της σχολής τους ακόμη και σε φραστικό επίπεδο. Βροχή πέφτουν οι υποδείξεις να τα παρατήσουν και πως τα καράβια δεν είναι για τις γυναίκες! Τουλάχιστον στα δικά μας χρόνια αυτό δε συνέβαινε. Και οι υπεύθυνοι της σχολής, με επικεφαλής τον εξαιρετικό διευθυντή σπουδών κ. Λεωνίδα Γαβαλά, έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να μας βρουν καράβι.

Ακόμη όμως και αν κάποια δεν έβρισκε, ποτέ κανένας δε μας είπε αυτό που καταγγέλλουν τώρα τα κορίτσια. Ίσα ίσα που μας ενθαρρύνανε και στέκονταν στο πλευρό μας.

Επιπλέον τα χρόνια εκείνα υπήρχε στη διάθεση των σπουδαστών και το ιστιοφόρο Ευγένιος Ευγενίδης, όπου μπορούσαν να κάνουν την κατά πολύ μικρότερη πρακτική άσκηση που τότε απαιτούσε ο νόμος. Και που κρατούσε περίπου όσο το καλοκαίρι ανάμεσα στο πρώτο και δεύτερο έτος σπουδών. Σημειωτέον ότι τότε οι σχολές ήταν διετείς και όχι τετραετείς όπως σήμερα.

Και είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι και μόνο που η πρακτική άσκηση γινόταν καλοκαίρι ήταν προς όφελος των σπουδαστών γιατί την περίοδο του καλοκαιριού αυξάνεται η ζήτηση για προσωπικό στην ακτοπλοΐα.

Θετικό επίσης ήταν που εκείνον τον καιρό, τέλη της δεκαετίας του 70, οι σπουδαστές ολοκλήρωναν ένα έτος σπουδών και μετά πήγαιναν για πρακτική άσκηση.

Τώρα τα πρωτάκια των σχολών πηγαίνουν για ναυτολόγηση μόλις με ένα εξάμηνο σπουδών και μάλιστα το μήνα Μάρτη, που τα ακτοπλοϊκά υπολειτουργούν. Και ζητώντας θέση εργασίας όχι για δυο μήνες μα για έξι! Και χωρίς να υπάρχει η εναλλακτική του Ευγενίδη που από χρόνια έχει παροπλιστεί χωρίς οι σχολές να πάρουν άλλο καράβι.

Σημειώνουμε επίσης ότι εκείνα τα χρόνια υπήρχε πρακτική άσκηση στον Ευγενίδη και κατά τη διάρκεια των σπουδών. Μη νομιστεί δηλαδή ότι οι παλιοί απόφοιτοι έφταναν στο πτυχίο με δίμηνη μόνο πρακτική άσκηση σε πλοίο.

Είναι λοιπόν προφανές ότι η υποχρηματοδότηση των ναυτικών σπουδών ήταν ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν στο γολγοθά των σπουδαστών σήμερα.

Κι αν κανένας απορεί που η "ψωροκώσταινα" του τότε διέθετε καράβι για τις σχολές εμπορικού ναυτικού και δε διαθέτει η σύγχρονη Ελλάδα, την απάντηση να την αναζητήσει και προς την κατεύθυνση των εφοπλιστών. Τα παλιά χρόνια που οι εφοπλιστές ήθελαν έλληνες αξιωματικούς, έβαζαν συχνά το χέρι στην τσέπη και ενισχύαν τις σχολές.

Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Αν και ο ελληνόκτητος στόλος παραμένει πρώτος στον κόσμο, οι έλληνες ναυτικοί είναι είδος υπό εξαφάνιση. Από 85.000 έλληνες ναυτικοί το 1980, σήμερα μετριούνται λιγότεροι από 20.000!!! Και πολλά είναι τα καράβια της ελληνόκτητης ναυτιλίας που δεν έχουν ούτε καν τον πλοίαρχό τους έλληνα. Γιατί λοιπόν να ενισχύσουν τις σχολές οι έλληνες εφοπλιστές; Αφού δεν ενδιαφέρονται να προσλάβουν τους σημερινούς σπουδαστές τους...

Ενώ λοιπόν θα περίμενε κανείς από τη μεριά της πολιτείας να ληφθούν μέτρα για την κατάσταση αυτή, ήρθε η άρση του καμποτάζ!!! Ή "η απελευθέρωση του κλειστού επαγγέλματος του έλληνα ναυτικού" όπως την αποκαλούν τα τσιράκια του συστήματος, φορώντας ακόμη και τον μανδύα του ψευτοαριστερού... Τώρα πια έχει γίνει νόμος και καθεστώς να επανδρώνονται τα καράβια με χαμηλόμισθους και ανασφάλιστους αλλοδαπούς. Και ακόμη και αν κάποιος παράγοντας εταιρείας θελήσει να προσλάβει καμιά κοπέλα, σκοντάφτει στο θέμα αυτό και εύλογα αναρωτιέται πώς να στείλει ένα κορίτσι ανάμεσα σε τόσους ξένους!

Τουλάχιστον εμείς, το 1980, είχαμε να αντιμετωπίσουμε μόνο το ανάμεσα σε τόσους άντρες. Οι νέες όμως καπετάνισσες σήμερα βρίσκονται σε πολύ πιο δύσκολη θέση. Και συνοψίζουμε:

1. Αντί για 2 μήνες άσκηση πρέπει να κάνουν 12.

2. Αντί να αναζητήσουν θέση ανάμεσα σε 85.000 θέσεις εργασίας, απευθύνονται σε λιγότερες από 20.000 θέσεις που περιορίστηκαν οι έλληνες ναυτικοί...

3. Δεν έχουν την εναλλακτική λύση που είχαμε εμείς παλιά με το ιστιοφόρο Ευγενίδης.

4. Ο "ανταγωνισμός" με τις άλλες κοπέλες τότε περιοριζόταν στον αριθμό 29, όσες και οι σπουδάστριες και σήμερα σε κάθε έτος ΑΕΝ υπάρχουν δεκάδες κοπέλες. Μονάχα στον Ασπρόπυργο το 2007 μπήκαν περισσότερες από πενήντα κοπέλες! όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει στον ακόλουθο σύνδεσμο:

http://www.alfavita.gr/anakoinoseis/ploiarxoi.xls

5. Ο ανταγωνισμός είναι μεγαλύτερος σήμερα και ανάμεσα σε όλους τους σπουδαστές, καθώς είναι συνολικά μεγαλύτερος ο αριθμός εισακτέων. 719 σπουδαστές εισήχθησαν το 2007 στις ΑΕΝ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ, όπως προκύπτει από τον προηγούμενο σύνδεσμο. Μα πού τους πάνε όλους αυτούς αφού οι έλληνες ναυτικοί συνολικά είναι λιγότεροι από 20.000;

6. Βγαίνουν σε αναζήτηση εργασίας με μόλις 1 εξάμηνο σπουδών ενώ παλιά τελειώναμε το πρώτο έτος πριν ναυτολογηθούμε.

7. Ο ελληνόκτητος στόλος μπορεί να παραμένει πρώτος όμως έχουν μειωθεί δραματικά τα πλοία που έχουν ελληνική σημαία.

8. Δραματικά έχει μειωθεί και το ποσοστό ελλήνων στην οργανική σύνθεση των πλοίων.

9. Και το κερασάκι στην τούρτα; Η άρση του καμποτάζ!!! Που πετάει έξω από τα καράβια και τους ελάχιστους έλληνες ναυτικούς!

Κάθε λογικός άνθρωπος διαβάζοντας όλα αυτά θα αναρωτηθεί αν μη τι άλλο για την τακτική να εισάγονται πολλές γυναίκες στις ΑΕΝ ενώ η κατάσταση είναι τόσο δύσκολη για τη ναυτολόγηση. Ο κάθε λογικός και ανυποψίαστος... Γιατί εξήγηση φυσικά και υπάρχει μόνο που ουδεμία σχέση έχει με την συνταγματικά κατοχυρωμένη ισότητα των δύο φύλων.

Και είναι η ίδια που δικαιολογεί την είσοδο γυναικών σε πολλούς τομείς της παραγωγής. Η ίδια ακριβώς που κρύβεται πίσω και από την είσοδο χιλιάδων αλλοδαπών.

Η είσοδος των γυναικών στα καράβια της ελληνικής ναυτιλίας δεν έγινε γιατί έπιασε φεμινιστικός οίστρος τους αρμοδίους. Ούτε γιατί έκαναν οι ίδιες φεμινιστική εξέγερση.

Η δημιουργία δημόσιας σχολής πλοιάρχων γυναικών αποφασίστηκε άνωθεν και όχι μόνο από τα κέντρα της πολιτικής εξουσίας αλλά και με τεράστια συμβολή της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών.

Γι' αυτό και δεν είναι καθόλου τυχαίο που στα πρώτα βήματα του θεσμού υπήρξε συντονισμένη βοήθεια από όλους τους παράγοντες της ναυτιλίας για να περπατήσει ο νέος θεσμός και να προσελκυθούν κοπέλες στο επάγγελμα.

Ούτε για τα ωραία μας μάτια μάς ήθελαν ούτε και φωτίστηκαν από κανένα πνεύμα πως οι γυναίκες μπορούν να σταθούν στις γέφυρες των πλοίων. Ο στόχος ήταν να χτυπηθούν μισθολογικά οι έλληνες ναυτικοί. Θεωρώντας - και όχι άδικα - πως οι γυναίκες θα δεχθούν μπρος στις αντιξοότητες να ναυτολογηθούν με μικρότερη αμοιβή.

Ξέραν επίσης και κάτι άλλο. Πως σύντομα η γυναίκα ναυτικός θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει το καράβι λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων. Όπως και συνέβη στην πράξη... Με προφανές όφελος για τα ταμεία ασφάλισης και συνταξιοδότησης που δε θα χρειάζονταν να τους αποδώσουν τις κρατήσεις.

Μερικοί - και δεν το αποκλείουμε - λέγουν πως έλαβαν υπόψη και τον παράγοντα της παρουσίας της γυναίκας στο καράβι ανάμεσα σε τόσους άντρες στερημένους από γυναίκα, φτάνοντας και σε χυδαία ακόμη εξήγηση. Κι αν αυτό είναι ακραίο και δεν το δεχόμαστε, σίγουρα λειτούργησε θετικά υπέρ της κάθε εταιρείας η ύπαρξη ζευγαριών ναυτικών. Και περισσότερο έμεναν στο καράβι σαν ζευγάρια και ευκολότερα υπέκυπταν σε πιέσεις προκειμένου να ναυτολογηθούν μαζί.

Έτσι κι αλλιώς ήταν παλιό συνήθιο να επιτρέπουν στις συζύγους αξιωματικών να συνταξιδεύουν μαζί τους. Γιατί να τις ταΐζουν τζάμπα;

Είναι βέβαιο πως αυτό το τελευταίο έπαιξε ρόλο. Με πρώτες βέβαια στο σύστημα αυτό γυναίκες σε θέσεις κατώτερου πληρώματος κουζίνας (μαγείρισσες, καμαρωτάκια κλπ) και αργότερα μαρκόνισσες από ιδιωτικές σχολές. Όταν προσωπικά μπάρκαρα για το πρώτο μου εκπαιδευτικό βρέθηκα σε ένα φορτηγό όπου υπήρχε μαρκόνισσα και μάλιστα σύζυγος του πλοιάρχου. Τυχαίο; Δε νομίζω! κατά την έκφραση της εποχής...

Και μάλιστα η φίλη μου που ναυτολογήθηκε σε άλλο φορτηγό της ίδιας εταιρείας είναι σήμερα παντρεμένη με τον πρώτο της καπετάνιο.

Σαφώς και δε μας το ξεκαθάρισαν όταν μας άνοιξαν την πόρτα των σχολών εμπορικού ναυτικού. Σε τι αποσκοπούσαν. Και πως βασικά τους ενδιέφερε το πολύ πολύ να φτάσουμε ως ανθυποπλοίαρχοι. Με τη σκέψη στο πίσω μέρος του εγκεφάλου πως ακόμη και αν δεν τα καταφέρναμε επαγγελματικά να σταθούμε στο ύψος των απαιτήσεων, θα φερνόμασταν έξυπνα ως γυναίκες, θα τυλίγαμε δηλαδή κανέναν καπετάνιο ώστε στην πράξη εκείνος να κάνει τα δύσκολα της δουλειάς κι εμείς να λειτουργούμε ως σύζυγοι περισσότερο σαν ιδιαίτερες γραμματείς του πλοιάρχου. Ε, αν καμιά αποδεικνυόταν και θαλασσόλυκος, ζημιά δε θα είχε η εταιρεία. Σωστά;

Και αποδεικνύεται πως υπήρξε η σκέψη αυτή - υπάρχει βλέπετε και η πείρα των τριάντα χρόνων - από τη λυσσαλέα αντίδραση προς τις γυναίκες εκείνες που αντί να μπλέξουν με αξιωματικούς και δη καταστρώματος, προτίμησαν να δέσουν τη ζωή τους με κάποιον από το κατώτερο πλήρωμα. Από φραστικές προσβολές μέχρι οριστικό κλείσιμο της πόρτας της εταιρείας. Το επιχείρημα ήταν πως δεν ταιριάζει σε αξιωματικό να παντρεύεται με κατώτερό της, στην ουσία όμως ένα τέτοιο ζευγάρι δεν ανταποκρινόταν στο πλάνο του αρχικού σχεδιασμού. Είχαμε μάλιστα και την περίπτωση που ναι μεν ξαναναυτολογήθηκε μία συνάδελφός μας που παντρεύτηκε με λοστρόμο μα σε θέση μαγείρισσας.

Είχαμε επίσης την κραυγαλέα αντίδραση πλοιάρχου προς συνάδελφο ανθυποπλοίαρχο που ήταν παντρεμένη με τον ηλεκτρολόγο του πλοίου, με επιχείρημα πως δεν άντεχε λέει να παίρνουν εκείνοι οι δύο μαζί περισσότερα λεφτά από όσα έπαιρνε εκείνος, κοτζάμ πλοίαρχος! Αποτέλεσμα να εξαναγκαστεί η κοπέλα να ξεμπαρκάρει για να γλιτώσει τουλάχιστον η θέση του συζύγου και να μπαίνει στην οικογένεια έστω ένας μισθός. Για το περιστατικό αυτό έγινε και καταγγελία στο υπουργείο από τη συνάδελφο μα μέτρο κανένα δε λήφθηκε. Και τι να έκαναν δηλαδή; Να τα έβαζαν με την τακτική των εταιρειών; Σιγάαααα.... Εξάλλου το πολύ πολύ να εισέπρατταν τη δικαιολογία πως η εταιρεία δεν ξέρει τίποτε, ο καπετάνιος φταίει!

Αν μη τι άλλο τα τριάντα χρόνια που πέρασαν μας επιτρέπουν πλέον να βλέπουμε την αλήθεια. Πώς και γιατί γίναμε δεκτές στη σχολή. Πώς οι τότε παράγοντες της ναυτιλίας αποφάσισαν την ίδρυση σχολής πλοιάρχων γυναικών στην Ελλάδα. Και βγάζουμε συμπεράσματα από το ποιες κατάφεραν να συνεχίσουν και ποιες σύντομα πετάχτηκαν στην ανεργία. Όχι πως δεν υπήρξαν και εξαιρέσεις, μα ίσα ίσα για να επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

Ουσιαστικά και σήμερα στην ίδια ρότα βαδίζει η κατάσταση με τις γυναίκες. Τα ίδια περιμένουν από εκείνες. Αν αποδειχτούν Θαλασσόλυκοι με το Θ κεφαλαίο έχει καλώς. Αλλιώς ας παντρευτούν κάποιον του ιδίου κλάδου. Σε κάθε άλλη περίπτωση τις περιμένει το μαύρο σκοτάδι και η Ακτή Μιαούλη να λιώνουν άδικα τις σόλες τους.

Ταυτόχρονα οι αλλαγές που σημειώσαμε παραπάνω δικαιολογούν την είσοδο στις σχολές περισσοτέρων κοριτσιών κατά τούτο: Γίνονται άθελά τους μοχλός πίεσης να εξαφανιστούν τελείως οι έλληνες ναυτικοί. Πώς; Αν δεν το καταλάβατε από τα παραπάνω, εξηγούμε και πάλι ότι η γυναίκα δέχεται μεγάλες αντιδράσεις και από τους γονείς της. Οι άνθρωποι δικαιολογημένα σχηματίζουν την άποψη πως η δυσκολία στη ναυτολόγηση για την πρακτική άσκηση οφείλεται στο φύλο του παιδιού τους και πιέζουν τα κορίτσια να παρατήσουν τη σχολή πριν καν λάβουν πτυχίο. Και κλαίγονται μετά οι έλληνες εφοπλιστές που οι ΑΕΝ δεν παράγουν ικανό αριθμό νέων αξιωματικών... Βρίσκουν και πρόσχημα να μην τις χρηματοδοτούν αλλά και να πιέζουν για προσλήψεις όλο και περισσότερων αλλοδαπών.

Ακόμη όμως και αν αποφοιτήσει η γυναίκα, την περιμένει ο σκόπελος του γάμου. Με όλα όσα είπαμε παραπάνω αλλά και επιπλέον - οφείλουμε να το πούμε και όχι να το κρύβουμε - τις αντιδράσεις των συζύγων για το επάγγελμά τους. Δεν είναι ούτε μία ούτε δύο οι περιπτώσεις. Και σαφώς εδώ υπάρχουν και οι γάμοι με στεριανούς που κάνουν σχεδόν αδύνατον στη γυναίκα να συνεχίσει να ταξιδεύει. Μάλιστα πέρυσι μας προέκυψε και ένας πεθερός!!! που μέσω ίντερνετ εξαπέλυσε επίθεση εναντίον μας βρίζοντας χυδαία τις γυναίκες ναυτικούς και ισχυριζόμενος πως μπαρκάρουν για να ανοίξουν τα πόδια τους σε κάθε ανώτερο και να αποσπούν ακριβά δώρα!!! Μάλιστα. Λες και αν η άλλη θέλει να γίνει πόρνη πρέπει και να θαλασσοπνίγεται. Βρε λέτε να περνάει κρίση και το αρχαιότερο επάγγελμα στον κόσμο κι εμείς καθόμαστε και παλεύουμε να ορθοποδήσει ο μόλις τριάντα ετών θεσμός της ελληνίδας καπετάνισσας;

Φυσικά οι εταιρείες δεν είναι ανόητες. Και τα ξέρουν όλα αυτά και τα συνυπολογίζουν. Μέσα σε όλα και τη μητρότητα. Ποια γυναίκα θα γίνει μάνα και θα συνεχίσει να μπαρκάρει; Ή μήπως έλαβε κανείς ως τώρα μέτρα προστασίας της μητρότητας για τις γυναίκες ναυτικούς; Πχ να τους δοθεί ευνοϊκό προβάδισμα για ναυτολόγηση σε θέσεις ακτοπλοΐας. Μα τι λέμε τώρα; Εδώ έχουμε πια άρση καμποτάζ. Και όχι γυναίκες δε θα παίρνουν τα καράβια αυτά μα ούτε καν άντρες από τη χώρα μας.

Για όλους αυτούς τους λόγους και για όλη την εκμετάλλευση που δεχτήκαμε ως εργαζόμενες στα τριάντα χρόνια που κρατά ο θεσμός της ελληνίδας καπετάνισσας, θεωρούμε εκ των ων ουκ άνευ την ολόψυχη υποστήριξή μας στους απεργιακούς αγώνες των ναυτεργατών.

Κάναμε πολλά για να κρατήσουμε ζωντανό το θεσμό:

Δουλέψαμε σκυλίσια στα καράβια που μας έκαναν τη χάρη να μας ναυτολογήσουν. Θυσιάσαμε την προσωπική μας ζωή. Άλλες στερήθηκαν τις χάρες της μητρότητας. Κι ενώ καταφέραμε να αποσπάσουμε εγκώμια για την επαγγελματική μας απόδοση, στο τέλος φάγαμε πόρτα, που λένε και οι νεολαίοι...

Μας υποστήριξαν στην αρχή και προπαγάνδισαν με κάθε τρόπο την είσοδο γυναικών στις γέφυρες. Ίσα ίσα για να εδραιώσουν την ύπαρξη γυναικών στις σχολές. Κι έπειτα τράβηξαν το χαλί κάτω από τα πόδια μας. Μας ήθελαν το πολύ πολύ για ανθυποπλοιάρχους. Και μας ήθελαν πειθήνιες και υποταγμένες. Να σκύβουμε το κεφάλι σε κάθε εργοδοτική αυθαιρεσία και να λειτουργούμε σαν μοχλός μείωσης των μισθών και αφελληνισμού των πληρωμάτων.

Όσες από μας τολμήσαμε να σηκώσουμε κεφάλι διεκδικώντας αυτά που η σύμβαση εργασίας προέβλεπε, βρεθήκαμε απολυμένες. Σαφώς το ίδιο αντιμετωπίζουν και οι άντρες συνάδελφοί μας, μα για τις γυναίκες δεν υπάρχει η παραμικρή ανοχή. Μπορεί να μας ναυτολογούν ανθυποπλοιάρχους μα περιμένουν από μας να κάνουμε ακόμη και χρέη μοδίστρας ή μαγείρισσας.

Παρέβλεψαν πως σε πολλές περιπτώσεις ανεχτήκαμε άθλιες συνθήκες διαβίωσης για μια γυναίκα, πχ κοινή τουαλέτα με άντρες συναδέλφους, μόνο και μόνο για να μη δώσουμε λαβές να μας πουν πως τα καράβια δεν κάνουν για μας. Υπάρχει συνάδελφος που έμεινε στο καράβι ακόμη και ως τον 8ο μήνα κύησης για να μη στερηθούν τα παιδιά της την ασφάλεια του Οίκου Ναύτη. Κι άλλες για να ταξιδέψουν άφησαν τα παιδιά τους σε γιαγιάδες χωρίς καμιά βοήθεια από την Πολιτεία.

Ακόμη: Σήμερα, στη δεύτερη δουλειά, τη στεριανή, που αναγκαστήκαμε να ακολουθήσουμε όταν μας πέταξαν στο δρόμο, μας ζητάνε με τα νέα μέτρα να εργαστούμε 40 χρόνια. Όμως λέξη δε λένε για τα χρόνια που έχουμε στα καράβια. Έτσι μέσα στη σκληρή για όλους τους εργαζόμενους πραγματικότητα εμείς είμαστε διπλά αδικημένες. Και θα υποχρεωθούμε να εργαστούμε περισσότερα ακόμη και από 40 χρόνια. Αν μάλιστα υπολογίσουμε και τα "χαμένα" χρόνια σπουδών στη σχολή πλοιάρχων φτάνουμε η κάθε μια να μετράμε αρκετά χρόνια χαμένα από τη ζωή μας. Προσωπικά έχω 4 τέτοια χρόνια.

Δεν τα χρωστούσαμε σε κανέναν αυτά τα χρόνια. Δεν απαιτήσαμε εμείς να ανοίξει σχολή για γυναίκες. Την άνοιξε η ίδια η πολιτεία χωρίς κανένα αίτημα από το γυναικείο κίνημα. Και με φανφάρες μπόλικες και υποσχέσεις δίχως αντίκρυσμα.

Την ίδια τακτική παρά την εμπειρία των τριάντα χρόνων εφαρμόζει η Πολιτεία και σήμερα. Τάζοντας λαγούς και πετραχήλια στα νέα κορίτσια. Κι ας είναι η κατάσταση ακόμη πιο άσχημη για τις νέες καπετάνισσες σήμερα από εκείνη που αντιμετωπίσαμε εμείς. Προς τι λοιπόν η αθρόα είσοδος κοριτσιών στις σχολές;

Την ίδια ώρα η Πολιτεία δρομολογεί την άρση του καμποτάζ. Μιλά για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής ναυτιλίας. Και για τον έλληνα ναυτικό; Που άρση του καμποτάζ σημαίνει τον αφανισμό του;

Για τον ναυτικό περισσεύουν μόνο οι λασπολογίες γιατί τολμά και απεργεί. Γιατί τολμά και κλείνει το λιμάνι. Και αναγκάζει τα καράβια να μείνουν δεμένα.

Εμείς πάλι, νέες και παλιές καπετάνισσες, λέμε πως οι απεργίες των ναυτεργατών είναι η μόνη μας ελπίδα.

- Για τις νέες κοπέλες οι αγώνες αυτοί μπορούν να διασφαλίσουν θέση εργασίας, τόσο για πρακτική άσκηση όσο και αργότερα. Αλλά και να τους προσφέρουν αξιοπρεπείς αποδοχές, ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, προστασία της μητρότητας, ασφάλεια στους χώρους δουλειάς.

- Για μας που φάγαμε μερικά χρονάκια από τη ζωή μας στα καράβια και τώρα βρισκόμαστε στη στεριά, ο αγώνας τους είναι δεμένος με το δίκαιο αίτημά μας να λάβουμε κάποτε σύνταξη από το ΝΑΤ. Το ΝΑΤ που εξαιτίας της αντιναυτεργατικής πολιτικής όλων των κυβερνήσεων της χώρας μας πνέει τα λοίσθια. Αφού κάνουν ό,τι μπορούν για να χαρίζουν στους εφοπλιστές τα χρέη τους προς το ταμείο. Και που η άρση του καμποτάζ - και ο αφελληνισμός των πληρωμάτων που θα προκαλέσει - θα οδηγήσει στην πλήρη χρεωκοπία του.

Δεν ανεχόμαστε λοιπόν να ακούμε πως ο αγώνας των ναυτεργατών ζημιώνει την οικονομία της χώρας και καταστρέφει τον τουρισμό. Η χώρα αυτή έχει και άλλους εργαζόμενους και όχι μόνο στον τουρισμό. Είμαστε κι εμείς εδώ. Οι ελληνίδες καπετάνισσες. Που πριν τριάντα χρόνια μας δώσατε πτυχία δια χειρός του τότε υπουργού ναυτιλίας και από τα δικά του χείλη ακούσαμε πως στα μάτια μας βλέπει το μέλλον της ναυτιλίας. Όμως το δικό μας μέλλον υπήρξε μια κόλαση.

Τέρμα πια τα κούφια λόγια. Τέρμα και οι ψεύτικες υποσχέσεις.

- Διεκδικούμε όχι αυτά που μας τάξατε. Μα αυτά που μας ανήκουν. Τις κρατήσεις μας προς το ΝΑΤ. Και την αναγνώριση της προσφοράς μας για να είναι σήμερα η ελληνόκτητη ναυτιλία πρώτη στον κόσμο.

- Διεκδικούμε επίσης τη διατήρηση όχι του δικού μας θεσμού, έτσι κι αλλιώς το έχετε αναγνωρίσει πως οι γυναίκες μπορούν να σταθούν στις γέφυρες, αλλιώς γιατί να κατασπαταλάτε τα χρήματα του ελληνικού λαού για τις σπουδές δεκάδων κοριτσιών στις ΑΕΝ; μα τη διατήρηση του θεσμού του έλληνα ναυτικού.

Αυτό είναι σήμερα το μεγάλο πρόβλημα. Ο αφελληνισμός των πληρωμάτων. Και όχι το δικό μας φύλο.

Απόδειξη πως παρά τις αντιξοότητες που συναντήσαμε κατάφεραν αρκετές γυναίκες να φτάσουν στο βαθμό του υποπλοιάρχου αλλά και μερικές να γίνουν πρώτοι πλοίαρχοι. Κυβερνώντας όχι σκούνες μα ακόμη και μεγάλα γκαζάδικα.

Η κλειστή πόρτα που σήμερα συναντούν οι γυναίκες δόκιμοι στις ναυτιλιακές εταιρείες, και που οι αλλαγές στους κανονισμούς εκ μέρους της πολιτείας στα τριάντα αυτά χρόνια τις αναγκάζει όχι μόνο να εγκαταλείψουν το επάγγελμα μα και τις σποουδές τους, δεν έχει αιτία το φύλο των κοριτσιών. Μα το σχέδιο αφελληνισμού των πληρωμάτων και του εξαναγκασμού όσων ελλήνων παραμείνουν στα καράβια να εργάζονται με τους όρους που εργάζονται οι αλλοδαποί ναυτικοί. Με εξευτελιστικές αμοιβές, ανασφάλιστοι, με άθλιες συνθήκες διαβίωσης.

Τιμώντας αυτό που ξέχασαν όλοι οι αρμόδιοι, τα τριάντα χρόνια από την αποφοίτηση των πρώτων ελληνίδων από δημόσιες σχολές πλοιάρχων, χρωστούσαμε πρώτα στους εαυτούς μας αυτή τη δημόσια τοποθέτηση - ανάλυση.

Γιατί ορκιστήκαμε καπετάνισσες. Και στη θάλασσα και στη ζωή.

Αλλά και γιατί μπορεί να μην είμαστε πια το μέλλον της ναυτιλίας αλλά μέσα από τα νέα κορίτσια δικαιώνονται όσα εμείς τραβήξαμε για να ορθοποδήσει ο θεσμός.

Σύντροφοι στους αγώνες μας στάθηκαν από την πρώτη στιγμή που μπήκαμε στη σχολή οι έλληνες ναυτεργάτες. Μας στήριξαν ολόπλευρα και μας αντιμετώπισαν ως ίσες προς ίσους. Μαζί διαδηλώσαμε το 1982 όταν αγρίεψε η ανεργία. Και αποδέχτηκαν την παρουσία μας παρά το νεαρό της ηλικίας ακόμη και στη συντονιστική επιτροπή ανέργων.

Για τριάντα χρόνια το ταξικό ναυτεργατικό κίνημα αταλάντευτα υποστήριξε τα αιτήματα των γυναικών ναυτικών.

Δεν μπορεί λοιπόν τώρα, που διακυβεύεται η ύπαρξη όλων των ελλήνων ναυτεργατών και όχι μόνο των γυναικών, εμείς να απουσιάσουμε από τον αγώνα.

Θα είμαστε δίπλα τους και αυτή τη φορά. Στην απεργία της Πέμπτης, στις 8 του Ιούλη. Δυο μόλις μέρες πριν την επέτειο των τριάντα χρόνων από την αποφοίτησή μας.

Έτσι θα γιορτάσουμε εμείς αυτή την επέτειο. Στο λιμάνι! Εκεί που μας ξεμπαρκάρησε η αναλγησία των πολιτικών και η ασυδοσία των εφοπλιστών.

Βροντοφωνάζοντας πως:

ΝΟΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΚΙΟ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΗ

ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΚΡΑΤΗ!