Women rising in ranks
on merchant ships
Women’s seafaring group reports 40 percent increase in membership
updated 9/16/2009 2:53:32 PM ET
ISTANBUL — Somali pirates who seize ships for ransom currently hold more than 100 captive mariners, including a rarity in the male-dominated shipping industry — a woman officer.
Aysun Akbay, a third officer of the Turkish cargo vessel MV Horizon-1, is seen with her parents. She is among 100 mariners held captive by Somali pirates.
Women like Aysun Akbay, a 24-year-old Turk, are slowly making inroads into the upper levels of seafaring, a profession more resistant than most to female command. Women have long worked on passenger ships, but they are increasingly enduring the risks and hardships of life on merchant vessels, a key engine of global commerce.
Akbay, a third officer, was on the MV Horizon-1 cargo vessel when it was hijacked July 9 in the Gulf of Aden, near Somalia, and has said by satellite telephone from captivity that the two-dozen crew members had not been harmed.
"The pirates told Aysun that she could call her family when she wants because she is a woman, but Aysun calls us only when others get the chance to call their families, too. She tells us not to worry," said her sister, Aysen.
Most of the world's shipping routes are relatively safe, but Somali piracy — among the security woes of a lawless land where al-Qaida-linked militants are waging a violent insurgency — has surged more than 50 percent this year despite an international effort to stem the scourge.
Pirates usually release ships after a ransom payment, with negotiations often taking months. The crime will be a major topic at an annual forum on Sept. 16-18 in London of a group led by female managers in the maritime industry.
More women on board
Founded in 1974, the Women's International Shipping & Trading Association, or WISTA, reported a membership increase of 40 percent in the past two years, with 20 country branches and more than 1,000 individual members.
The Geneva-based International Labor Office said in a 2003 book that 1 percent to 2 percent of the world's 1.25 million seafarers were women, many of them caterers on ferries and cruise liners. The labor group believes those figures have not changed significantly. There are no global figures for women ship commanders or officers; people familiar with the industry say the number is increasing, mostly in the West, though they remain a tiny fraction of the total.
"In the old times, men thought that this job cannot be done by a woman. Before, they believed a woman on board brings bad luck," said Bianca Froemming, a German ship commander who has traveled to Asia, Africa and the Americas. "It is harder for a woman. You have to show more on board, you always have to work harder than a man to become higher in rank."
Froemming, who is taking two years off to care for her baby son, said she plans to go back to sea with her employer, shipping firm Reederei Rudolf Schepers. Her career has other dimensions: during long voyages, she worked on "Genius of Horror," a German-language novel about a maritime student with murder on her mind that has sold several thousand copies.
There are at least five German female masters, or commanders, on German-flagged merchant vessels, out of a total of 1,400 masters.
The South African navy has its first female commander of a patrol vessel.
In 2007, Royal Caribbean International named the first female captain in its cruise ship fleet, a Swede with a background in cargo shipping.
Male-dominated profession
Western laws and shipping policies aim to protect women from discrimination or harassment, but such codes are sparse or erratically enforced in many countries.
The Philippines has a "few" female deck officers and no women masters, and Asian women face more difficulty because of cultural biases that favor Western job candidates, said Carla Limcaoco, executive managing director of Philippine Transmarine Carriers, Inc., which provides crew to shipping around the world.
"While the Philippines is probably the most progressive country in Southeast Asia with regard to having women occupy senior positions in land-based organizations, we do not have the same success in seafaring," Limcaoco wrote in an e-mail message.
On land, women can better balance families and careers. At sea, the prospect of months away from home, deep skepticism among male mariners and an unawareness of career opportunities have preserved a man's world. Merchant vessels often have small crews of 20 and cramped quarters.
Momoko Kitada, who is studying women mariners at the Seafarers International Research Center at Cardiff University in Britain, recalled a conversation with a male supervisor in Kobe, Japan, where she trained as a deck cadet.
"This captain told me that 'women's happiness is to get married and have children, so try not to continue this career,"' Kitada said.
U.S. maritime academies barred women from entry until 1974. Today, 12 percent to 15 percent of the 1,000 cadets at the U.S. Merchant Marine Academy at King's Point in New York are women.
Rising in the ranks
Capt. Sherri Hickman worked as an officer on ships with U.S. government cargoes that traveled through piracy-prone areas in Southeast Asia. Now a Houston ship channel pilot, Hickman said she once spoke at a career day at her Pennsylvania high school, and her session was labeled "Men Only" on the program.
"Even today, women don't even realize the field is there," Hickman said. "They normally feel like: 'I didn't know they let women do that.'"
Many women mariners quit and have a family before they have a chance to become masters. In the old days, captains traditionally brought wives and even children on voyages.
Capt. Louise Angel, a 30-year-old married South African, is the first female captain in Safmarine, a Belgium-based containership company with strong South African links. The company is working on a maternity plan for mariners who want to have a family and return to sea, or seek onshore employment in the shipping industry.
As master, Angel has guided her vessel through an area where pirates operate, traveling at a top speed of 18 knots, or 20.7 mph, and posting lookouts to spot any threats. In foreign ports, she gets a positive, often surprised reaction from shipping pilots and agents.
"A couple of times, I have been asked to pose for pictures with them to show their colleagues," Angel wrote in an e-mail message from sea. "On two occasions, agents have actually asked me if I really was the Captain."
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ
Όπως βλέπουμε τα προβλήματα για την επαγγελματική εξέλιξη των γυναικών αξιωματικών καταστρώματος είναι λίγο ως πολύ κοινά σε όλο τον κόσμο. Όμως δεν καταφέρνουν τα όποια προβλήματα να βάλουν φρένο στην όλο και αυξανόμενη παρουσία των γυναικών στις γέφυρες των πλοίων. Αντίθετα, όπως διαβάσαμε και στο άρθρο, προωθούνται λύσεις και στον ιδιαίτερα ευαίσθητο τομέα της μητρότητας, ώστε να μη χρειάζεται η γυναίκα ναυτικός να εγκαταλείψει οριστικά την καριέρα της προκειμένου να γίνει μητέρα.
Τέτοιες λύσεις ελπίζουμε σύντομα να υιοθετήσει και η Ελλάδα... Αν βεβαίως εκτιμά ότι αξίζει τον κόπο να υποστηρίξει την παρουσία γυναικών στην εμπορική μας ναυτιλία και να περιορίσει την παρουσία των αλλοδαπών...
Η πρόσφατη τραγωδία του ΡΕΝΑ, η προσάραξή του σε χαρτογραφημένο ύφαλο, και με πλήρωμα και πλοίαρχο από τις Φιλιππίνες, ξαναθέτει το ερώτημα. Αν είναι δηλαδή προς όφελος της ναυτιλίας μας η ναυτολόγηση αλλοδαπών πληρωμάτων και δη αξιωματικών από χώρες του τρίτου κόσμου ή πρέπει επιτέλους οι ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες να εμπιστευθούν τις Ελληνίδες ναυτίλους;
Δε λέμε πως όλες οι γυναίκες μπορούν να τα καταφέρουν στο δύσκολο αυτό επάγγελμα. Όμως ούτε και όλοι οι άντρες μπορούν. Ας δοθεί επιτέλους η ευκαιρία σε όποιον διαθέτει τα ανάλογα προσόντα χωρίς να μπαίνει εμπόδιο το φύλο και μόνο. Τέτοιες αντιλήψεις είναι αναχρονιστικές και δε ζημιώνουν μόνο τις γυναίκες μα και τη ναυτιλία.
Στις πλείστες των περιπτώσεων οι γυναίκες που μπαίνουν σε ένα ανδροκρατούμενο επάγγελμα εργάζονται πολύ πιο σκληρά από τους άντρες συναδέλφους τους. Γιατί ξέρουν ότι θα κριθούν με πιο αυστηρά κριτήρια. Αυτό και το μεγάλο πλεονέκτημα για κάθε εταιρεία που θα ναυτολογήσει γυναίκα. Αν βέβαια πέσει στην εξαίρεση, σε κάποια που κατά λάθος βρέθηκε σε τέτοιο επάγγελμα, δεν έχει παρά να την απομακρύνει. Όπως ακριβώς γίνεται και με τους άρρενες ναυτικούς.
Και κάτι ακόμη, με αφορμή όσα αναφέρει παραπάνω το άρθρο. Πρόσφατα ναυτολογήθηκε ένα κορίτσι σε μια από τις καλές εταιρείες της χώρας. Περιχαρής μάζεψε τα μπογαλάκια της, έκανε ιατρικές εξετάσεις και άλλα απαραίτητα και βρέθηκε στο αεροδρόμιο γεμάτη όνειρα και αισιοδοξία. Δυστυχώς, μαζί με τα υπόλοιπα άτομα που συνταξίδευαν για το καράβι, έτυχε και ένας κύριος από την εταιρεία. Είδε το κορίτσι και του γύρισε το μάτι ανάποδα. Τα έβαλε μαζί της που διάλεξε τέτοιο επάγγελμα και με κάθε τρόπο σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού προσπαθούσε να την πείσει πως οι γυναίκες δεν κάνουν για το καράβι!
Ελάτε στη θέση του κοριτσιού. Ούτε να βήξει δεν τολμούσε μπας και το παρεξηγήσει το στέλεχος της εταιρείας και την κακολογήσει γυρνώντας στο γραφείο. Με το στόμα κλειστό αναγκάστηκε να την υποτιμά και να την προσβάλλει και να βγάζει πάνω της όλα τα απωθημένα του.
Και όμως. Ο άνθρωπος αυτός με τη στάση του απέναντι στο νεαρό κορίτσι πρόσβαλε κυρίως την εταιρεία και τους αρμοδίους του τμήματος πληρωμάτων. Που σίγουρα κάτι ήξεραν και έκαναν την πρόσληψη. Τον ίδιο, απ' όσο γνωρίζω, τον έστειλαν στο καράβι για τεχνικό έλεγχο και όχι να ψαλιδίζει τα όνειρα των νέων ναυτικών και να τους τρομοκρατεί.
Επειδή μου έχει συμβεί ανάλογο περιστατικό στα χρόνια που ταξίδευα, θέλω να παρακαλέσω όλους τους υπευθύνους των εταιρειών να έχουν το νου τους. Να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες μιας γυναίκας και να παίρνουν τα ανάλογο μέτρα προστασίας της από τα διάφορα στραβόξυλα που δεν εννοούν να καταλάβουν ότι άλλο τα κορίτσια στις μπάρες των λιμανιών και άλλο εκείνες που πάνε στο καράβι για να κάνουν καριέρα αξιωματικού. Δικαίωμα της κάθε εταιρείας είναι να προσλαμβάνει ή όχι γυναίκες. Από την ώρα όμως που θα τις προσλάβει, ας κάνει ξεκάθαρο προς όλους τους υπαλλήλους της ότι οφείλουν να τη σέβονται και να την αντιμετωπίζουν ισότιμα με κάθε άλλο μέλος του πληρώματος.
Δε θέλουμε χάρες ούτε ευνοϊκή συμπεριφορά. Όχι όμως και να μας βγάζουν το λάδι για να αποδείξουν το κόμπλεξ που κουβαλούν μερικοί μερικοί στο μυαλό τους πως οι γυναίκες δεν κάνουν για τα καράβια. Το αν κάνει ή όχι για το επάγγελμα, θα πρέπει να δοθεί στη κάθε γυναίκα και στον κάθε νέο ναυτικό η ευκαιρία να το αποδείξει στην πράξη. Κι όχι από το αεροδρόμιο να βγάζει συμπεράσματα ο άλλος απλά και μόνο γιατί το νέο μέλος του πληρώματος είναι γυναίκα. Όταν μάλιστα ο τομέας ευθύνης του είναι άλλος και όχι να κρίνει τα άτομα που προσέλαβε η εταιρεία.
Στο σπίτι του και στην οικογένειά του ας βγάζει ο καθένας το μισογυνισμό που κουβαλάει. Στο χώρο εργασίας προέχει το συμφέρον της εταιρείας. Κι αυτό, το συμφέρον της εταιρείας, είτε αρέσει είτε όχι σε κάποιους που το παίζουν ανατολίτες, συνάδει σήμερα με την πρόσληψη και γυναικών ναυτικών αν κι εφόσον έχουν τις γνώσεις και τις ικανότητες να εργαστούν σε πλοίο.
Δεν μπορεί λοιπόν ακόμη και στην Τουρκία και στις Φιλιππίνες να υπάρχουν γυναίκες αξιωματικοί καταστρώματος και στην Ελλάδα που γέννησε μια Μπουμπουλίνα και μια Μαντώ Μαυρογένη και μια Δόμνα Βισβίζη, να μην προσλαμβάνονται οι γυναίκες - απλά και μόνο γιατί είναι γυναίκες - ούτε για δόκιμοι!
Όταν μάλιστα ήδη υπάρχουν Ελληνίδες που κατάφεραν να φτάσουν ως το ψηλότερο σκαλί του βάθρου, και ας μην τις αναφέρει το παραπάνω άρθρο. Η καπετάν Μαριάννα Μαρούδα, η πρώτη Ελληνίδα συνταξιούχος πλοίαρχος, με ευδόκιμη υπηρεσία και σε πλοία και στη ναυτική εκπαίδευση, η καπετάν Αθανασία Μπουμπουράκη, που κυβέρνησε ως και μεγάλα γκαζάδικα του Ωνάση, η καπετάν Ευαγγελία Κατσικαδάκου, η καπετάν Βάσω Κονιδάρη, που ταξιδεύει αυτή τη στιγμή στο Αιγαίο ως πλοίαρχος. Και άλλες πιθανόν που μου διαφεύγουν τα ονόματά τους.
Όπως υπήρξαν και υπάρχουν και αρκετές υποπλοίαρχοι, όπως η Νίκη Σκέντζου, (πληροφορίες αναφέρουν ότι ίσως έφτασε και στου πλοιάρχου), η Ελένη Τσινιάρη - Αρμάου, η Βασιλική Μίχου και άλλες. Και πολλές ανθυποπλοίαρχοι σε κάθε είδους πλοίο. Από ποστάλι μέχρι φορτηγό και γκαζάδικο και μέχρι ακόμη και σε lng μεγαθήρια. Η Χαρά Βιδοζαχαράκη, η Στέφη Καλλέργη, η Χρύσα Τσαλίχη, η Φάλια Μπουντρούδη, η Νίκη Δελή, η Ηρώ Γιδάκου, η Χριστίνα Παυλίδου και πόσες ακόμη που δε γνωρίζω τα ονόματά τους, είναι λίγες μόνο από τις Ελληνίδες ανθυποπλοιάρχους που ταξιδεύουν αυτή τη στιγμή στους ωκεανούς της γης, συνεχίζοντας τη ναυτική παράδοση της φυλής και που δεν έχει μόνο αντρικό πρόσωπο. Κι αφήστε εκείνες που λόγω έλλειψης στήριξης των γυναικών αναγκάστηκαν να βγουν στη στεριά, καταφέρνοντας όμως πρώτα να πάρουν δίπλωμα ανθυποπλοιάρχου και να εργαστούν σε πλοία: Η Άννα Χατζησταύρου, η Ματίνα Γαβρήλου, η Βάσω Μυρωνάκη, η Αντωνία Μουρκόγιαννη, η Σοφία Λάμπου, φίλες και συμφοιτήτριές μου από τη σχολή, είναι λίγες μόνο απ' αυτές τις γυναίκες που αφού κατάφεραν να αποδείξουν ότι κάνουν για το καράβι, και φόρεσαν και τα γαλόνια του ανθυποπλοιάρχου, αναγκάστηκαν λόγω μητρότητας να βγουν στη στεριά. Όμοια και η Αθανασία Ανδρομανέτσικου, που σπούδασε λίγα χρόνια αργότερα από μας.
Και βεβαίως έχουμε δεκάδες "δοκίμισσες", όπως αυτοαποκαλούνται, που δείχνουν πριν ακόμη αποφοιτήσουν την αξία τους σαρώνοντας πρωτιές στις σχολές τους και αφήνοντας πίσω πολλούς από τους άντρες συμφοιτητές τους. Πρώτη εισαχθείσα πέρυσι στην ΑΕΝ Ασπροπύργου η Σοφία Νικολοπούλου αλλά και η Πέγκυ Αραχωβίτη. Ενώ στα Χανιά και στην Κύμη πρωτιές πήραν οι "δοκίμισσες" και στην αποφοίτηση από τη σχολή. Η Άννα Μαρία Παπακοσμοπούλου και η Γεωργία Καραντζούλη αντίστοιχα. Ανάμεσα στις δοκίμους που έχουν ξεχωρίσει θα προσθέσω και την Αντωνία Χασαποπούλου, που έζησε την τραγωδία του Aegean Wind χωρίς στο ελάχιστο να αλλάξει τα σχέδιά της για καριέρα στη θάλασσα.
Δεν είναι μία, δεν είναι δύο. Και σίγουρα υπάρχουν πολλές ακόμη που δε γνωρίζω ούτε εγώ τα ονόματά τους. Η Ελληνίδα καπετάνισσα έχει σήμερα όνομα και πρόσωπο. Και πολλές επαγγελματικές επιτυχίες να υποστηρίζουν το θεσμό της. Και μετράει πλέον πάνω από 30 χρόνια από την πρώτη αποφοίτηση γυναικών από δημόσια σχολή πλοιάρχων. Αν και θα πρέπει να τονίσουμε ότι καπετάνισσες γνώρισε η ναυτιλία μας και παλιότερα, απόφοιτες από ναυτικά λύκεια ή ιδιωτικές σχολές. Όπως η Άννα Σαρίδου, από τη δεκαετία του 60.
Τυχαίο λοιπόν δεν είναι που το Βήμα της Κυριακής δημοσίευσε μόλις μια εβδομάδα πριν άρθρο με τίτλο Καπετάνιος γένους θηλυκού. Όπως το έχουν κάνει και δεκάδες άλλα έντυπα στο παρελθόν.
Ατυχές είναι μόνο που ακόμη και σήμερα οι γυναίκες ναυτικοί που αναζητούν πλοίο να μπαρκάρουν, πέφτουν σε ανθρώπους με κολλημένα μυαλά στο οι γυναίκες δεν κάνουν για τα καράβια. Ε, λοιπόν, είναι οι ίδιοι που δεν κάνουν για τη ναυτιλία. Και όχι οι γυναίκες. Οι αναχρονιστικές τους αντιλήψεις δε συνάδουν με τις απαιτήσεις της σύγχρονης ναυτιλίας ούτε με την πρόοδο και την ανάπτυξη.
Τα είπα και ευθύνη δε φέρω. Κι ας μην έχω κανένα προσωπικό όφελος αφού πλέον εργάζομαι στη στεριά. Γι' αυτό εξάλλου και μπορώ να μιλάω για το θέμα και να λέω τα πράγματα με το όνομά τους. Όχι μόνο από αγάπη στις συναδέλφισσες που συνεχίζουν αλλά και γιατί αυτή είναι η αλήθεια και αυτό είναι το συμφέρον και της ναυτιλίας και της πατρίδας. Ιδιαίτερα στις κρίσιμες ώρες που περνάμε ως χώρα.
Κάθε εταιρεία που προσλαμβάνει Ελληνίδες καπετάνισσες σήμερα και τα δικά της συμφέροντα υπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο αλλά και σημαντική υπηρεσία προς την πατρίδα προσφέρει.
Ας το δει και η Πολιτεία από τη μεριά της το ζήτημα. Να κάνει τα δέοντα. Να υποστηρίξει τις γυναίκες ναυτικούς. Για να μην καταλήγει το πολύτιμο συνάλλαγμα σε ξένες χώρες. Και να μην προστίθενται ικανές καθόλα νέες κοπέλες στη μεγάλη ουρά των ανέργων...
Αφιέρωμα στον Ευγενίδη
Τα Μικρά Τερατάκια στο 
Το ναυτικό και η χούντα
μπραβο πολυ καλο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλημέρα μαστρο - Δημήτρη από την πατρίδα. Σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια.
ΑπάντησηΔιαγραφή