Να γιατί πρέπει οι καπετάνισσες να αποκτήσουν τη δική τους φωνή, τη δική τους Ένωση!

Με την προηγούμενη ανάρτησή μας στο ιστολόγιο ανακοινώσαμε την πρόθεσή μας να ιδρύσουμε επίσημη ένωση γυναικών ναυτικών.

http://kapetanisses.blogspot.gr/2013/07/blog-post.html

Αν θα περιλαμβάνει μόνο καπετάνισσες ή και άλλες ειδικότητες, θα απαντηθεί από τη συνέλευση της ιδρυτικής ομάδας και που έχει ήδη ξεκινήσει να δημιουργείται, με συμμετοχή πλοιάρχων πάσης τάξεως, δηλαδή από πλοίαρχο Α΄ μέχρι δόκιμο.  Το σίγουρο, και πρέπει να το τονίζουμε, είναι πως δεν πάμε να φτιάξουμε μια θηλυκή ΠΕΠΕΝ. Ένωση Πλοιάρχων υπάρχει και τη σεβόμαστε απόλυτα. Όπως θα θέλαμε να το κάνει και εκείνη, αφού αρκετές από την ιδρυτική ομάδα είναι ή υπήρξαμε στο παρελθόν μέλη της.

Ο δικός μας ο στόχος είναι άλλος. Και αφορά στο να γίνει πράξη η συνταγματικά κατοχυρωμένη ισότητα για τα δύο φύλα στη χώρα μας και στον τομέα της ναυτιλίας. Ήδη για τις γυναίκες εργαζόμενες στα ναυτιλιακά γραφεία υπάρχει η WISTA, διεθνής οργάνωση που έχει παράρτημα και στην Ελλάδα. Έτσι κι εμείς. Δεν επιδιώκουμε να ιδρύσουμε ένα αμιγώς συνδικαλιστικό σωματείο αλλά ούτε και φεμινιστικό. Και για το τελευταίο θα προσθέσω ότι δεν είναι πρόθεσή μας να αποδείξουμε πως είμαστε καλύτερες από τους άντρες, μόνο ίσες. Να μας δίνονται δηλαδή ίσες ευκαιρίες αλλά και ίσες δυνατότητες για καριέρα στη θάλασσα.

Δεν παίζω με τις λέξεις μιλώντας για ευκαιρίες αλλά και δυνατότητες. Οι δυνατότητες δηλώνουν πως δεν είμαστε ίδιες με τους άντρες (άλλο ίσες, άλλο ίδιες)  και παραδοχή ευθέως της διαφορετικότητας της γυναίκας. Πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς αφού η γυναίκα έχει και το ρόλο της μάνας; Και σε μια χώρα που δεν είναι μόνο γνωστή για τη ναυτική της παράδοση αλλά και για την υπογεννητικότητα του πληθυσμού της; Και μια χώρα που μαστίζεται τα τελευταία χρόνια από πρωτοφανή οικονομική κρίση.

Εμείς λοιπόν θέλουμε να συμβάλλουμε στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας και πιστεύουμε ότι  στην κατεύθυνση αυτή είναι εκ των ων ουκ άνευ η ισότητα των δύο φύλων στον τομέα και της εκπαίδευσης και της απασχόλησης. Να το πούμε ακόμη πιο απλά; Και προς κάθε κατεύθυνση; Γιατί να ναυτολογούνται αλλοδαποί στα πλοία μας, και να φεύγει συνάλλαγμα έξω, όταν υπάρχουν ικανές γυναίκες για τις θέσεις των αξιωματικών στην εμπορική μας ναυτιλία και που η Ένωση Εφοπλιστών συχνά διαμαρτύρεται ότι δεν μπορεί να καλύψει με τους υπάρχοντες Έλληνες;

Ξέρουμε πως εδώ υπάρχει ο αντίλογος των συνδικαλιστών, των αντρών συνδικαλιστών. Ότι ο αληθινός λόγος είναι οι χαμηλότεροι μισθοί των αλλοδαπών και πως οι άλλες δικαιολογίες είναι προφάσεις. Δε θέλουμε να αντιδικήσουμε ούτε με τους εκλεγμένους συνδικαλιστές του ναυτεργατικού χώρου. Αντίθετα επιδιώκουμε τη συνεργασία και τη στήριξή τους. Όμως ξέρουμε από πρώτο χέρι ότι στο θέμα αυτό, του αφελληνισμού των πληρωμάτων, στη δεινότερη θέση είναι οι γυναίκες. Αυτές πρώτες χάνουν την εργασία τους σε περιόδους σαν τη σημερινή. Επομένως έχουμε κάθε λόγο να βρούμε και να προτείνουμε εναλλακτικές λύσεις που θα μας βγάλουν από τη μειονεκτική θέση. Με ενδελεχή εξέταση του προβλήματος από την Ένωση που θέλουμε να ιδρύσουμε.  Λύση σίγουρα δεν αποτελεί για μας ούτε η άκαμπτη θέση κάποιων ναυτεργατικών σωματείων ούτε όμως και η πρόταση του προέδρου της ΠΕΠΕΝ για μείωση των γυναικών που εισάγονται στις ΑΕΝ. Δεν παρεξηγούμε ούτε τους μεν, ούτε τους δε, απλά λέμε ότι θα χρησιμοποιήσουμε και στο θέμα αυτό το θηλυκό μυαλό που μας αναγνωρίζεται μέσα από τα ήθη και τις παραδόσεις. Και όπως τα καταφέραμε παρά τις αντιξοότητες να αναδείξουμε γυναίκες ακόμη και στο πόστο του πρώτου πλοιάρχου, έτσι ευελπιστούμε να τα καταφέρουμε και στον τομέα αυτό. Τομέα που καλώς ή κακώς αφήσαμε εδώ και δεκαετίες να διαχειρίζονται εκ μέρους μας οι άντρες συνάδελφοι, με τα γνωστά και δυσάρεστα αποτελέσματα για όλους τους ναυτικούς και ιδιαιτέρως για τις γυναίκες που είναι και το μείζον ζήτημα για μας.

Απόδειξη πως οι άντρες συνάδελφοι ακόμη και όταν είναι καλοπροαίρετοι δεν ημπορούν να μιλούν εκ μέρους μας, αποτελεί και το ακόλουθο βίντεο:

Ένας δημοσιογράφος ταξιδεύει με το Ιεράπετρα  της ΑΝΕΚ, και επιχειρεί να κάνει ρεπορτάζ εν πλω για τις γυναίκες αξιωματικούς που διαπιστώνει ότι εργάζονται σ' αυτό. Μία στη μηχανή και τρεις στη γέφυρα, δύο δόκιμοι και μια ανθυποπλοίαρχος. Μόνο όμως η δόκιμος Μαργαρίτα Καραγιώργη δέχτηκε να μιλήσει. Και όπως σημειώνει ο ίδιος ο δημοσιογράφος:

"Οι άλλες δύο κοπέλες, η δόκιμη Φωτούλα και η ανθυποπλοίαρχος Ελένη, αρνήθηκαν να μιλήσουν μπροστά στην κάμερα και έτσι συμπλήρωσα τη σύντομη συνέντευξη με όσα δέχθηκε να μου πει για τις συναδέλφους του ο ανθυποπλοίαρχος Νίκος Αλεβίζος."

Έχει ιδιαίτερη σημασία να ακούσουμε τι υποστηρίζει ο συνάδελφος άντρας ανθυποπλοίαρχος. Και χωρίς να τον παρεξηγήσουμε εμείς οι γυναίκες, τόσα ξέρει ο άνθρωπος και τόσα λέει. Και φταίμε εμείς οι γυναίκες γι' αυτό. Γιατί τόσα χρόνια δεν αποκτήσαμε δική μας επίσημη φωνή και αφήσαμε τους άλλους να κρίνουν συλλήβδην τις γυναίκες ναυτικούς από την όποια προσωπική πείρα διαθέτουν. Αν και θα πρέπει να υπογραμμίσω εκείνο το σημείο που η έξυπνη ερώτηση του δημοσιογράφου αναγκάζει τον ανθυποπλοίαρχο να παραδεχθεί ότι η γυναίκα συνάδελφός του στη γέφυρα, η ανθυποπλοίαρχος Ελένη, είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση, καλύτερη και από τους άντρες. Μα αυτό είναι πρόβλημα για τις γυναίκες και όχι καλό. Γιατί δείχνει πως για να κάνει καριέρα μια γυναίκα στη θάλασσα πρέπει να αξίζει περισσότερο από τους άντρες. Πρόβλημα και για τους άντρες, που η ύπαρξη τέτοιων γυναικών τους κάνει να αισθάνονται ότι υστερούν από όλες τις γυναίκες αξιωματικούς πλοίων και να τους προκαλεί αυθόρμητα αρνητικά συναισθήματα σε βάρος των γυναικών.  Δε θέλουμε αυτή την κατάσταση. Να προκόβουν μόνο όσες είναι καλύτερες από τους άντρες. Αλλά σε ίση βάση και χωρίς διακρίσεις ανάμεσα στα δύο φύλα. Στον ανταγωνισμό δηλαδή ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες λέμε ΟΧΙ! Να κρίνονται όλοι με τα ίδια κριτήρια και ο καλύτερος να προωθείται.

Ούτε χάρες λοιπόν ζητάμε, επειδή είμαστε γυναίκες, αλλά ούτε και καψόνια για τον ίδιο λόγο! Κι αν είναι να μας "ξεβράσει" η θάλασσα στη στεριά, να το κάνει γιατί πραγματικά δεν αξίζουμε να εργαστούμε στα πλοία. Κι όχι με το κριτήριο πως σαν γυναίκα δεν έκανες ετούτο ή το άλλο και πέρα από τις υποχρεώσεις σου ως αξιωματικός. Γιατί είναι καλύτερο να κρατήσεις την αξιοπρέπειά σου ως πλοίαρχος όποιας τάξης, και ας χάσεις τη δουλειά σου στο καράβι, παρά να δεχτείς να σε αντιμετωπίζουν σαν γυναικούλα και υποδεέστερη των συναδέλφων σου. Να βγεις με το κεφάλι ψηλά στη στεριά και να αποδείξεις εκεί τα προσόντα σου που στη ναυτιλία δε σε άφησαν. Και πως η ναυτιλία έχασε που δεν μπόρεσε να σε κρατήσει παρά τη δική σου θέληση να την υπηρετήσεις.

Και όμοια η γυναίκα ναυτικός δεν πρέπει να θυσιάζει τη θηλυκότητά της λόγω επαγγέλματος. Σε καμία περίπτωση δε θέλουμε να γίνουμε αντρογυναίκες. Τουλάχιστον όχι με την κακή έννοια. Δεν έχει λοιπόν κατά τη γνώμη μας κανένα λόγο να ντρέπεται όποια γυναίκα επέλεξε λόγω των σημερινών συνθηκών να αφήσει οριστικά τα καράβια για να κάνει οικογένεια. Η ντροπή ανήκει σε όσους δε δίνουν δυνατότητες στις γυναίκες ναυτικούς να γίνουν μητέρες χωρίς να πεταχτούν στον κάλαθο των αχρήστων και οι σπουδές τους και η εμπειρία τους. Δε ζημιώνουν απλά τις γυναίκες, ζημιώνουν την εθνική οικονομία και τη ναυτιλία. Η Ένωσή μας θα αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις και για το θέμα αυτό και θα κάνει ανάλογες προτάσεις και παρεμβάσεις σε όλους τους αρμόδιους φορείς. Κι εδώ ευτυχώς έχουμε το προνόμιο να διαθέτουμε αρκετά μέλη που όταν αναγκάστηκαν να αφήσουν τη θάλασσα, απέκτησαν τα κατάλληλα μορφωτικά εφόδια για να εξασκήσουν ένα νέο επάγγελμα στη στεριά. Το θηλυκό μυαλό που λέγαμε, που ξέρει να αναπληρώνει τις διαφορές της γυναίκας από τον άντρα με περισσότερη επιμονή και υπομονή και να ελίσσεται.

Είναι αυτά τα προσόντα της γυναίκας που σήμερα έχουν σε διεθνές επίπεδο αναδείξει αρκετές πλοιάρχους σε μεγάλα κρουαζιερόπλοια. Εκεί δηλαδή που οι γυναίκες δε χρειάζεται πια να κάνουν ρεμέντζο, όπως λέει ο κ. Αλεβίζος στο βίντεο, αλλά να χειρίζονται άψογα τις δημόσιες σχέσεις και να διοικούν πληρώματα εκατοντάδων ατόμων. Αναφέρω για παράδειγμα τις κυρίες:

Karin Stahre-Janson  (από τη Σουηδία)
Inger Klein Olsen  (από τη Δανία)
Sarah Breton (από τη Μεγάλη Βρετανία)
Lis Lauritzen (από τη Δανία)

με συνδέσμους στο όνομα της καθεμιάς για να δείτε τι καράβια τους έχουν εμπιστευθεί να κυβερνήσουν και όχι απλά να εργαστούν σε αυτά. Έξω. Γιατί στην Ελλάδα ακούμε ακόμη σήμερα σχόλια σαν και το επόμενο που διάβασα στο χώρο του Face Book:

egine ayth h kinhsh toulaxiston wste na yparxei mia enwsh k na xete kati n asxoleiste gt apo epeggelmatikh apokatastasi kamia blue star k poly sas einai...

Από άντρα συνάδελφο που δεν έχει νόημα να αναφέρω το όνομά του. Σεβόμαστε όμως την άποψή του και την αναδημοσιεύουμε, δεν κάνουμε πως δεν την είδαμε. Και απαντάμε τα εξής: 

Πρώτα πρώτα δε θα συμφωνήσουμε καθόλου με τον υποτιμητικό τρόπο που μιλάει για την Blue Star. Για μας οι θέσεις που προσφέρει η ακτοπλοΐα στις γυναίκες ναυτικούς είναι κάτι περισσότερο από πολύτιμες, αφού και εργασία δίνουν στις γυναίκες αλλά και τους επιτρέπουν να συνδυάσουν το δύσκολο επάγγελμα του ναυτικού με τις προσωπικές τους υποχρεώσεις.  Και καμαρώνουμε που και οι εταιρείες, όπως η ΑΝΕΚ, εκφράζουν και δημόσια θετική άποψη για τις γυναίκες που εργάζονται στα πλοία τους:  http://web.anek.gr/anek_prod/pdf/anekorama/T6/82_Woman.pdf

Δεύτερο. Οι Ελληνίδες καπετάνισσες έχουν αποδείξει ήδη αν είναι σε θέση μόνο για την ακτοπλοΐα. Και ιδού μερικά ντοκουμέντα: 

Είναι ακτοπλοϊκό αυτό το πλοίο, η Ανδρομέδα του Τσάκου, που κυβερνήθηκε από γυναίκα; Την καπετάν Υακίνθη Τζανακάκη, όπως μας πληροφορεί η εφημερίδα Αλήθεια της Χίου; 

Ή μήπως σας μοιάζει ακτοπλοϊκό το καράβι του βίντεο που φτάνει στη Μυτιλήνη; Και που το κυβερνά η πλοίαρχος Βασιλική Κονιδάρη, η οποία και αυτή την ώρα που γράφω είναι πλοίαρχος σε φορτηγό πλοίο και κατευθύνεται προς Ιταλία. Με 17 χρόνια υπηρεσία στο φυλλάδιό της και εμπειρία σε κάθε λογής πλοίο.



Αυτό πάλι είναι το Olympic Serenity. Για το οποίο και διαβάζουμε σε παλιό άρθρο της Ελευθεροτυπίας (εποχή 2000) τα εξής:

http://www.hri.org/E/2000/00-08-07.dir/keimena/greece/greece6.htm 

"Παγκόσμια ίσως πρωτοτυπία για το Ίδρυμα Ωνάση αποτελεί το γεγονός ότι ένα από τα μεγαλύτερα καράβια, το «Ολύμπικ Σερένιτι», το κυβερνά μια γυναίκα, η Αθανασία Μπουμπουράκη. «Οταν ήρθε να ζητήσει δουλειά, μάς ζήτησε να υπογράψουμε ένα χαρτί που έλεγε ότι, αν μείνουμε ευχαριστημένοι από τις υπηρεσίες της, θα την αφήσουμε να φτάσει ψηλά», εξηγεί ο έτερος αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Παύλος Ιωαννίδης. «Είναι πραγματικά αξιέπαινη η προσπάθειά της να κατορθώσει να επιβληθεί σε τόσους άνδρες και παράλληλα να κυβερνά καράβια 100.000 τόνων. Το πρόβλημα στα πλοία, τύπου άφραμαξ, είναι ότι μπαίνουν τέσσερις με πέντε φορές το μήνα σε λιμάνια, για να φορτώσουν και να ξεφορτώσουν. Τα καράβια κινδυνεύουν περισσότερο στα στενά παρά στις ανοιχτές θάλασσες»."

Θέλετε και άλλο;



Είναι το δεξαμενόπλοιο Βενετία.  Της Ανδριακής. Και στο οποίο έχουν εργαστεί δύο καπετάνισσες, με διαφορά δέκα ετών η μια από την άλλη. Η καπετάν Μαριάννα Μαρούδα, σήμερα η πρώτη Ελληνίδα που κατάφερε να πάρει σύνταξη με βαθμό πλοιάρχου Α', και η καπετάν Βασιλική Μίχου, υποπλοίαρχος, και που αυτόν τον καιρό μεγαλώνει το νεογέννητο μωράκι της.

Και για να μη μιλώ μόνο για τις άλλες, προσωπικά ουδέποτε υπηρέτησα στην ακτοπλοΐα, χωρίς να την υποτιμώ, μα δεν έτυχε. Η όποια υπηρεσία διαθέτω είναι σε κυρίως σε σούπερ τάνκερ. Πχ στο Andros Orion της τότε Orion των Γουλανδρήδων:

Δέκα μήνες υπηρεσία, 1981 - 1982,  και αναγκαστική απόλυση γιατί το πλοίο πήγε για σκραπ. Εδώ περνάμε το Σουέζ και τραβάμε για Περσικό να φορτώσουμε λαδάκι. Όχι επιβάτες...

Θεωρούμε λοιπόν ότι οι αποδείξεις για τις ικανότητες των γυναικών στο πραγματικά δύσκολο ναυτικό επάγγελμα, έχουν δοθεί ήδη και έμπρακτα. Και όποιοι αρνούνται να παραδεχτούν αυτές τις ικανότητες, έχουν άλλα κίνητρα. Δεν είναι φταίχτης το φύλο των γυναικών. Δε θέλουμε επομένως άλλα παραμύθια. Να μας πουν ευθέως την αλήθεια. Και στη βάση αυτή να αναζητηθούν λύσεις. Και που από τη μεριά μας θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα υπάρξει όλη η καλή διάθεση να εξευρεθούν.

Η Ένωσή μας πάνω σ' αυτή την προοπτική "χτίζεται". Όχι για να αντιδικήσει αλλά για να κάνει εφικτή τη συνεργασία στα ιδιαίτερα θέματα που απασχολούν τις γυναίκες ναυτικούς  με όλους τους αρμόδιους φορείς. Θέματα ναυτικής εκπαίδευσης, εύρεσης εργασίας, μητρότητας και άλλων οικογενειακών υποχρεώσεων, στροφής σε άλλους επαγγελματικούς χώρους όταν οι ανάγκες της κάθε γυναίκας το απαιτήσουν, διαβίωσης στο πλοίο, επαγγελματικής εξέλιξης, συνταξιοδότησης κλπ.

Ταυτόχρονα θέλουμε να προσελκύσουμε νέες κοπέλες στο ναυτικό επάγγελμα και μάλιστα μέσα από την κατάλληλη ενημέρωση εκείνες που πραγματικά έχουν τα απαιτούμενα προσόντα. Μακριά από μας η αντίληψη πως όλες οι γυναίκες κάνουν για τα καράβια. Αλλά και η άποψη πως ο περιορισμός του ποσοστού των γυναικών στις εισαγωγικές εξετάσεις των ΑΕΝ θα λύσει το πρόβλημα. Δεν είναι θέμα μόνο θεωρητικής επίδοσης η επιτυχία στο καράβι. Μετράει περισσότερο η δυνατή θέληση, κι αυτή δυστυχώς δε βυθομετρείται με γραπτές εξετάσεις αλλά από την ίδια τη ζωή. Κι εδώ τεράστιο ρόλο μπορεί να παίξει η ενημέρωση από εκείνες που ήδη εργάστηκαν σε πλοία. Για να μην ταλαιπωρούν τον εαυτό τους και τους άλλους όσες δεν κάνουν για ναυτικοί.

Μας δίνει δύναμη και αυτοπεποίθηση πως θα πετύχουμε στους στόχους που βάζουμε γιατί εδώ και λίγα χρόνια κάνουμε ήδη άτυπα παρόμοιες διαδικασίες. Και με το παρόν ιστολόγιο που έγινε πόλος συγκέντρωσης γυναικών ναυτικών αλλά πολύ περισσότερο με την ομάδα που λειτουργούμε στο Face Book:

https://www.facebook.com/groups/42398879619/

Μια ομάδα που φιλοξενεί όχι μόνο γυναίκες ναυτικούς αλλά και γονείς και νέες κοπέλες που επιθυμούν να εισαχθούν σε σχολές και θέλουν να μάθουν τα πράγματα από πρώτο χέρι, ακόμη και καθηγητές ναυτικών σχολών.  Είμαστε μάλιστα τυχερές γιατί στην ομάδα μας εμφανίστηκαν και παίρνουν μέρος και γυναίκες πλοίαρχοι Α΄ και υποπλοίαρχοι. Η εμπειρία τους είναι πολύτιμη για όλες όσες τώρα ξεκινάνε και τις προφυλάσσει από κακοτοπιές. Ταυτόχρονα η παρουσία τους λειτουργεί και ως αναντικατάστατο κίνητρο για όσες οι αντιξοότητες τους κόβουν προς στιγμή τα φτερά.

Αυτή τη δουλειά θέλουμε τώρα να κάνουμε πιο επίσημη, οργανωμένη και πιο ανοικτή και θεσμοθετημένη προς την κοινωνία και τους αρμόδιους φορείς. Είναι η βάση που πατάμε για την Ένωση που θέλουμε να ιδρύσουμε. Εξάλλου από τα μέλη μας θα προέλθει και ο βασικός κορμός της ιδρυτικής ομάδας, και που έχει αρχίσει να συγκροτείται. Δίχως να σημαίνει πως θα κλείσουμε την πόρτα σε όποια άλλη συναδέλφισσα θέλει να λάβει μέρος. Αυτό δηλώνουν και οι ανακοινώσεις που κάνουμε στο ιστολόγιο. Θέλουμε όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες ναυτικοί, νυν, πρώην και δόκιμοι, να πληροφορηθούν τι σχεδιάζουμε να κάνουμε και στο βαθμό που το επιθυμούν να έρθουν σε επαφή μαζί μας και να λάβουν μέρος.

Χαιρόμαστε δε αφάνταστα που από την πρώτη στιγμή αρκετοί άντρες συνάδελφοι μας δήλωσαν  πως στηρίζουν την προσπάθειά μας. Κάποιοι μάλιστα με μηνύματα που μας έστειλαν θέλουν και έμπρακτα να βοηθήσουν και όχι μόνο στα λόγια. Τους ευχαριστούμε όλους από καρδιάς!