Καπετάνιε μου, το καράβι δεν είναι φυλακή!

Καπετάνιε,

σου στέλνω αυτό το γράμμα ως ανώνυμη σε ανώνυμο. Έτσι κι αλλιώς εσύ δε με γνωρίζεις. Κι ούτε που σου περνά από το μυαλό ότι εδώ και καιρό αποτελείς κομμάτι της καθημερινότητάς μου. Και με τρόπο καθόλου ευχάριστο.

Βλέπεις στο καράβι σου ταξιδεύει και ένα πλάσμα που υπεραγαπώ. Ένα πλάσμα που εσύ ως φαίνεται έχεις βάλει στόχο να του κάνεις μαύρη τη ζωή.

Ταξίδευα, πρέπει να σου πω, κι εγώ κάποτε. Και ξέρω και από καράβια και από καπεταναίους. Και καλούς και κακούς. Και ανθρώπους που το πλήρωμα τους αισθανόταν σαν πατέρα και σατράπηδες που ηδονίζονταν να βασανίζουνε κοσμάκη. Εσύ, λυπάμαι που θα στο πω, τους έχεις ξεπεράσει όλους.

Δεν ξέρω πώς την έχεις δει. Ως φαίνεται αυτά που μας έλεγαν στην σχολή, υπολογίζω ότι είμαστε της ίδιας ηλικίας πάνω κάτω, άρα τα ίδια πάνω κάτω και αυτά που διδαχθήκαμε όταν ξεκινούσαμε το μεγάλο της ζωής μας ταξίδι, πως οι Ρωμαίοι πίστευαν για τον πλοίαρχο πως είναι ο πρώτος μετά το θεό άνθρωπος, εσύ το πήρες μετρητοίς και το εφαρμόζεις δίχως να φοβάσαι ούτε θεούς ούτε ανθρώπους.

Ένα μόνο δε λογάριασες. Πως πίσω έχει η αχλάδα την ουρά. Και εξηγώ.

Είσαι σήμερα εκεί, ντερβέναγας. Και διοικείς το καράβι σου λες και δεν έχεις ανθρώπους στις διαταγές σου μα σκλάβους σε ρωμαϊκή γαλέρα. Μαθαίνω πως έχεις δώσει όρντινο να μην τολμήσει άνθρωπος φτάνοντας σε λιμάνι να σου ζητήσει καν να βγει έξω. Κι αν παρακούσει το φιρμάνι, θα πέσει απόλυση!

Άραξε, μεγάλε. Δεν είσαι ο θεός. Ένας άνθρωπος από τους πολλούς είσαι κι εσύ. Και από πουθενά δεν προκύπτει ότι δικαιούσαι να βασανίζεις ανθρώπους. Και δεν ξέρω για τους άλλους, αλλά σίγουρα δε σου επιτρέπω να βασανίζεις το παιδί μου. Και που δεν είναι μόνο η απαγόρευση εξόδου το πρόβλημα. Είναι και όσα σου κατεβαίνουνε και λες, προσβάλλοντας, εξευτελίζοντας, ισοπεδώνοντας.

Για να φτάσει, καπετάνιε μου, αυτό το παιδί στο καράβι σου, έκανε μεγάλο δρόμο. Και κοπίασε όσο λίγα παιδιά το κάνουν σήμερα. Έλιωσε στο διάβασμα και είτε σου αρέσει είτε και όχι έχει μπόλικα αποδεικτικά για την αξία του και τις ικανότητές του. Έχει τα άριστα από τους καθηγητές του, έχει τα άριστα από τους καπεταναίους που δούλεψε πριν, έχει ακόμη και βραβεία και σαν ναυτικός και σαν άνθρωπος που ξέρει παρά τη νεαρή του ηλικία να τιμά την έννοια άνθρωπος.

Ποιος είσαι εσύ που θα πεις σε ένα τέτοιο παιδί ότι δεν κάνει ούτε για ναύτης;

Αν πίστεψες ότι είναι μόνο και απροστάτευτο, πέφτεις πολύ έξω. Και ούτε που μπορείς να φανταστείς τι είναι σε θέση να κάνει μία μάνα όταν κάποιος της πειράξει το παιδί της. Δεν εννοώ βέβαια να πέσω στο δικό σου επίπεδο. Με όρους ανθρώπινους και καθόλα νόμιμους. Αλλά και όρους δικαιοσύνης. Γιατί το άδικο δεν επιτρέπεται να το αφήνουμε ατιμώρητο. Έτσι με δίδαξε η θάλασσα. Η δικαιοσύνη η δική της είναι ο οδηγός μου.

Δεν ξέρω αν θυμάσαι από τα μικρά σου χρόνια εκείνο τον Πέρση βασιλιά, τον Ξέρξη. Κάποτε, γράφει η ιστορία, διέταξε να μαστιγώσουν τη θάλασσα. Γιατί του είχε καταστρέψει την αρμάδα του γαμπρού του. Ήρθε όμως η ώρα, στα στενά της Σαλαμίνας, που τιμωρήθηκε φριχτά για την αλαζονεία του. Ύβρη, έτσι το έλεγαν το φαινόμενο οι αρχαίοι μας πρόγονοι. Την υπέρβαση του μέτρου. Κι εσύ αυτό ακριβώς διαπράττεις. Δε διοικείς απλώς αυστηρά το πλήρωμά σου. Τους βασανίζεις.

Ποιος σου το έδωσε, ξαναρωτάω, αυτό το δικαίωμα;

Το δικό σου παιδί, γιατί μαθαίνω πως έχεις κι εσύ παιδί, θα σου άρεσε τα ίδια να συναντήσει στη δουλειά του; Να κοπιάζει για το καλύτερο και να έρχεται ένας ηλίθιος και να του κόβει τα φτερά;

Και μην τολμήσεις να διαμαρτυρηθείς πως εσύ είσαι καπετάνιος και δεν έχει κανείς το δικαίωμα να σε πει ηλίθιο. Γιατί το δικαίωμα το δίνεις μόνος σου.

Θυμήσου μόνο αυτό. Πως μία μέρα, είτε σου αρέσει είτε όχι, αυτά που έχω να σου πω θα τα ακούσεις face to face. Και θα τα ακούσουν και άλλοι. Με ονόματα. Όχι ανώνυμα.

Γιατί, το ξαναλέω και ας γίνω και κουραστική. Ούτε που σου περνάει από το μυαλό τι είναι σε θέση να κάνει μία μάνα που της ζημιώνουν το παιδί της.

Προς το παρόν του έχω απαγορεύσει να σου απαντάει. Να μη φέρνει αντιρρήσεις. Να λέει μόνο yes captain και να κάνει τη δουλειά που αναθέτεις με περισσή υπευθυνότητα και προθυμία. Γιατί έτσι πρέπει να κάνει ο κάθε εργαζόμενος. Ο εργαζόμενος. Που έχει συνείδηση των υποχρεώσεών του. Όχι ο σκλάβος που εσύ νομίζεις ότι είναι... και σαν δυνάστης πηγαινοφέρνεις το βούρδουλα στις τρυφερές του πλάτες.

Ξέρω πως αυτό μου το γράμμα ίσως και να μη φτάσει σε σένα. Μα είμαι σίγουρη πως θα διαβαστεί και από τα δικά σου αφεντικά. Γιατί μπορεί να είσαι αφεντικό στο καράβι αλλά εργαζόμενος είσαι κι εσύ. Και δε θα ήθελες η εταιρεία να μάθει πώς συμπεριφέρεσαι στο πλήρωμα. Τι λεξιλόγιο χρησιμοποιείς. Τι προσβολές και ενώπιον τρίτων κάνεις. Και πως τους απειλείς με απόλυση ακόμη και αν τολμήσουν να υποβάλουν αίτημα εξόδου στο λιμάνι.

Και μάλιστα απέναντι σε άτομα που η ίδια η εταιρεία έχει ξεχωρίσει. Ή μήπως αυτό ακριβώς σε εκνευρίζει; Να παίρνει το μπράβο της εταιρείας ένα αμούστακο; Τι να σου κάμω; Αφού αυτό το αμούστακο έχει τα κότσια, και αφού η εταιρεία η συγκεκριμένη θέλει να επιβραβεύει όσους αξίζουν; Ποιος είσαι εσύ που θα πας κόντρα στα συμφέροντα της εταιρείας; Σου είπε κανείς ότι η εταιρεία θέλει στα καράβια της ανθρώπους που υποφέρουν; Και θέλει καπεταναίους βασανιστές;

Δε μιλάω για όλες τις εταιρείες. Μιλώ για μία συγκεκριμένη. Που τυχαίνει να θεωρώ την καλύτερη αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Και έχει δώσει δείγματα γραφής για το γνήσιο ενδιαφέρον για τα πληρώματά της.

Κι ακριβώς γι' αυτό περιμένω να δώσουν ένα σινιάλο προς κάθε κατεύθυνση. Ότι τα καράβια δεν είναι φυλακές. Και οι καπεταναίοι δεν είναι δήμιοι. Ούτε οι ναυτικοί δούλοι του μεσαίωνα. Είναι στο καράβι για να δουλέψουν. Σκληρά. Αλλά όχι για να τους τσαλαπατούν και να τους μειώνουν την αξιοπρέπεια.

Σε κανέναν εκεί κάτω στον Πειραιά, καπετάνιε, δε θα αρέσει, να έρθει στο φως της δημοσιότητας αυτή σου η συμπεριφορά και η στάση. Γιατί και οι εταιρείες σαν τη δική σου έχουν αξιοπρέπεια. Και δεν επιθυμούν να σπιλώνονται από έναν ηλίθιο που την έχει ψωνίσει ότι έχει δικαίωμα ζωής και θανάτου πάνω στους υφισταμένους του.

Ελπίζω να έγινα κατανοητή. Και να μη χρειαστεί να επανέλθω...