Ποιος είπε ότι οι γυναίκες δεν μπορούν να γίνουν πλοίαρχοι;
Ποιος βρίσκεται ακόμη στον προηγούμενο αιώνα και βλέπει με καχυποψία ή και ειρωνεία τα νέα κορίτσια που επιλέγουν να σπουδάσουν σε ΑΕΝ Πλοιάρχων;
Όποιος κι αν είναι καλά θα κάνει να αλλάξει απόψεις αν δε θέλει να τον θεωρούν οι άλλοι το λιγότερο απληροφόρητο. Απόδειξη ετούτο το καράβι:
Η
Ανδρομέδα. Δεξαμενόπλοιο της εταιρείας του Τσάκου. Κατασκευής 2007 και με 182 μέτρα μήκος. Που όπως διαβάζουμε στην
εφημερίδα Αλήθεια της Χίου το κυβερνά μια γυναίκα, μια νέα και όμορφη γυναίκα, η καπετάν Υακίνθη Τζανακάκη:
ΚΑΤΑΚΤΩΝΤΑΣ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟΝ… ΑΝΔΡΙΚΟ ΡΟΛΟ
ΑΠΕΚΤΗΣΕ ΣΤΙΣ 6 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΣΑΚΟΥ
Ονομαζεται Υακίνθη Τζανακάκη και όπως μαρτυρά και το επώνυμό της είναι Κρητικιά. Τι το ιδιαίτερο έχει; Από τις 6 Οκτωβρίου 2011 είναι πλοίαρχος –δηλαδή καπετάνισσα- στο δεξαμενόπλοιο της εταιρείας Τσάκου «Ανδρομέδα». Το πλοίο, κατασκευής 2007, 37 χιλιάδων τόνων, μήκους 183 μέτρων και βυθίσματος 8, υπό ελληνική σημαία, ξεκίνησε από το λιμάνι της LAVERA στη Γαλλία την 6η του μήνα και χθες έφτασε στο SARROCH της Σαρδηνίας.
Καταλάβατε κύριοι; Όλοι εσείς που κατ' επανάληψη έχετε προσβάλει τις γυναίκες αξιωματικούς καταστρώματος; Που λέτε τόσα σε βάρος μας; Που κλείνετε κατάμουτρα την πόρτα στα νέα κορίτσια όταν έρχονται να σας ζητήσουν μια θέση σε καράβι; Για να κάνουν το ρημάδι το εκπαιδευτικό. Να μην τις διαγράψουν από τις σχολές τους. Και τους αρνείστε ακόμη και θέση δοκίμου;
Σας το έχουμε χίλιες φορές πει, δε θα χαθεί καμιά γυναίκα, καμιά καπετάνισσα, γιατί κάποιοι επιμένουν να θεωρούν το επάγγελμα του καπετάνιου ανδρικό προνόμιο. Γιατί κάθε γυναίκα που παίρνει τέτοια απόφαση, να μπαρκάρει, το λέει η περδικούλα της. Κι αν δεν τα καταφέρει να κάμψει τις αναχρονιστικές αντιλήψεις και τις φυλετικές διακρίσεις σε βάρος των γυναικών στο χώρο της ναυτιλίας, θα παραμείνει στη στεριά και θα βρει τον τρόπο να πετύχει στη ζωή της. Όπως όλοι οι άνθρωποι που έχουν δύναμη ψυχής. Χαμένη δε θα πάει. Χαμένη είναι η ναυτιλία που αφήνει άξιους ανθρώπους να φύγουν. Γιατί η φύση τους έκανε γυναίκες... Λες και δεν υπάρχουν σήμερα γυναίκες σε όλα τα υψηλά πόστα της κοινωνικής, της πολιτικής, της επαγγελματικής και της επιχειρηματικής ζωής.
Δεν υπάρχουν, ρωτώ, γυναίκες εφοπλίστριες; Δεν υπάρχουν γυναίκες υπουργοί; Γυναίκα δεν είναι σήμερα αφενός η σιδηρά κυρία της Ευρώπης, η καγκελάριος της Γερμανίας Άγκελα Μέρκελ, κι αφετέρου η υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ, Χίλαρι Κλίντον; Κι άλλο τόσο οι γυναίκες έχουν κατακτήσει υψηλά βάθρα στις επιστήμες, υπηρετούν στο στρατό, διοικούν οικονομικούς κολοσσούς.
Και μη μου πείτε περί χειρωνακτικής δύναμης. Γιατί τα καράβια δεν κινούνται με τα χέρια και οι αξιωματικοί δεν είναι στα καράβια για χειρωνακτικές εργασίες. Αλλά και γιατί δεν είναι όλες οι γυναίκες με μανικιούρ στα χέρια και μη μου άπτου. Γυναίκα και η Βερούλη, γυναίκες κι εκείνες που ανέβαζαν τα πυρομαχικά στην Πίνδο.
Γυναίκα ακόμη, θα σας το θυμίσω για μια ακόμη φορά, και η Μπουμπουλίνα και η Μαντώ Μαυρογένη και η Δόμνα Βισβίζη.
Τι κόλλημα λοιπόν είναι αυτό που μαθαίνω από τα νέα κορίτσια της ομάδας μας πως ακόμη έχουν μερικοί μερικοί είτε στα γραφεία είτε και μέσα στα καράβια; Μπάρκαρε τις προάλλες μια γνωστή μου καπετάνισσα. Την εμπιστεύτηκε η εταιρεία και την προσέλαβε. Και βρήκε το μπελά της από έναν της εταιρείας και μάλιστα όχι του τμήματος πληρωμάτων που της έκανε το βίο αβίωτο με όσα της έσυρε εναντίον των γυναικών και κατέληξε να τη συμβουλεύει να τα παρατήσει και να γυρίσει σπίτι της. Γιατί τα καράβια κατά τη γνώμη του δεν είναι για τις γυναίκες. Και δε λέω παραπάνω στοιχεία, για να μη φωτογραφίσω ούτε την εταιρεία ούτε την κοπέλα. Μόνο σας παρακαλούμε πολύ, όσοι έχετε νου και γνώση πως οι γυναίκες με το σπαθί τους βρίσκονται πια στις γέφυρες των πλοίων, και τις προσλαμβάνετε, να κάνετε ανάλογες συστάσεις σε όλους τους υπαλλήλους σας. Να σέβονται και τις εργαζόμενες και την απόφαση της εταιρείας και όχι να ξεσπάνε το μισογυνισμό τους στα αθώα τα κοριτσάκια που με τόση όρεξη ξεκινούν την καριέρα τους.
Και δεν τα λέω τυχαία όλα αυτά, ενώ το θέμα αφορά την καπετάν Υακίνθη. Τα λέω γιατί στην ίδια εταιρεία που σήμερα εκείνη ανέλαβε πλοίαρχος, εργάστηκα κι εγώ. Τριάντα όμως χρόνια πριν. Ανθυποπλοίαρχος σε δύο φορτηγά της, το Irenes Lyric και το Irenes Target. Παρότι όμως η εταιρεία με εμπιστεύτηκε, δεν ήταν καθόλου ρόδινα τα πράγματα στη συνέχεια. Πολύ γρήγορα αναγκάστηκα να αλλάξω εταιρεία. Δεν είχα τότε το θάρρος να πάω στο γραφείο και να πω τι και τι συνάντησα. Ποιος θα με πίστευε; Ποιος λαμβάνει υπόψη του ένα νέο παιδί και μάλιστα γυναίκα; Προτίμησα λοιπόν να δεχτώ και μάλιστα με ανακούφιση την απόλυση "αμοιβαία συναινέσει" κι ευτυχώς την ίδια κιόλας μέρα προσλήφθηκα σε μεγάλο γκαζάδικο του Ωνάση. Ήταν θυμάμαι τότε στο ίδιο κτίριο της Ακτής Μιαούλη τα γραφεία και της μιας εταιρείας και της άλλης.
Τυχερή στάθηκα και μέσα στο καράβι. Κι ο καπετάνιος μου με αποχαιρέτισε όταν ξεμπάρκαρα με τη διαβεβαίωση ότι θα στείλει ραπόρτο στην εταιρεία να με προσλάβουν και πάλι. Αμ δε... Στο μεταξύ μια άλλη κοπέλα, η Μ.Κ., είχε δώσει συνέντευξη σε κάποιο δημοσιογράφο για προβλήματα που συνάντησε στο καράβι της. Κι άλλα είπε εκείνη, άλλα έγραψε η εφημερίδα. Αποτέλεσμα η εταιρεία Ωνάση να θεωρήσει προσβολή τα όσα γράφτηκαν και να πάρει την απόφαση να μην προσλάβει ξανά γυναίκες! Μία δηλαδή γυναίκα κάνει λάθος και παίρνει όλες η μπάλα. Είναι δίκαιο αυτό; Ή μήπως έτσι συμπεριφέρονται και στους άντρες;
Απόφαση που αργότερα ανακάλεσαν, πιθανότατα γιατί στο μεταξύ είχαμε περάσει ήδη αρκετές γυναίκες από τα πλοία τους και είχαμε αποδείξει πως και μια γυναίκα μπορεί να σταθεί στο επάγγελμα αυτό. Έτσι η εταιρεία Ωνάση ήταν από τις πρώτες που μερικά χρόνια αργότερα ανέβασε μια γυναίκα καπετάνιο σε καράβι της, την Αθανανασία Μπουμπουράκη, όπως γράφτηκε επίσημα σε
άρθρο της Ελευθεροτυπίας το 2000.
Προφανώς τα ίδια συνέβησαν και στον Τσάκο. Μπορεί εγώ να απολύθηκα, πέρασαν όμως και άλλες κοπέλες που τα κατάφεραν καλύτερα. Κι έτσι φτάσαμε σήμερα και στην εταιρεία αυτή να αναλαμβάνει καπετάνιος μια γυναίκα. Η καπετάν Υακίνθη Τζανακάκη.
Από το ίδιο άρθρο και οι φωτογραφίες της καπετάν Υακίνθης ως γραμματικού:
Τη βλέπουμε τόσο στη γέφυρα, όσο και στο κατάστρωμα. Να εκτελεί την εργασία της με την ίδια ευσυνειδησία που θα την εκτελούσε και κάποιος άντρας. Αλλιώς η εταιρεία δε θα την εμπιστευόταν να την προωθήσει στο ψηλότερο σκαλί της ιεραρχίας και να αναθέσει στα χέρια της ολόκληρο καράβι και μάλιστα γκαζάδικο:
Και ναι, είναι γεγονός. Στη γέφυρα αυτού του πλοίου, της Ανδρομέδας, μια γυναίκα είναι πλοίαρχος. Η Υακίνθη Τζανακάκη. Δεν τη γνωρίζω προσωπικά. Έχω όμως εδώ και χρόνια ακούσει τα καλύτερα για εκείνη από όσους τη συνάντησαν στα καράβια.
Η επιτυχία της τιμά όλες τις γυναίκες ναυτικούς. Και ενισχύει σημαντικά το θεσμό της γυναίκας αξιωματικού καταστρώματος. Είχαμε βέβαια μέχρι τώρα να καμαρώνουμε και για άλλες γυναίκες πλοιάρχους, την Αθανασία Μπουμπουράκη που ανέφερα παραπάνω, τη
Νίκη Σκέντζου που ίσως είναι και η πρώτη πλοίαρχος στη νεότερη ιστορία της ναυτιλίας μας, την
Μαριάννα Μαρούδα που μετά από ευδόκιμη υπηρεσία και στα πλοία και στη ναυτική εκπαίδευση πήρε πέρυσι τη σύνταξή της, την Ευαγγελία Κατσικαδάκου που δίδαξε και στα Σωστικά του Ασπρόπυργου, τη
Βάσω Κονιδάρη που ταξιδεύει αυτή τη στιγμή με ένα τσιμεντάδικο στο Αιγαίο, την
Κατερίνα Θερμού που κυβερνά ένα μικρό επιβατικό στη Λευκάδα.
Κι ακόμη μας κάνουν περήφανες οι υποπλοίαρχοι γυναίκες, η Βασιλική Μίχου, γραμματικός σε ποντοπόρα, η
Αργυρώ Εξωμανίδου, γραμματικός στην ΑΝΕΚ, η
Ελένη Τσινιάρη που όχι μόνο πήρε του γραμματικού αλλά έχει σήμερα δυο γιους υποπλοιάρχους, περίπτωση δηλαδή άξια να αναφερθεί στα ρεκόρ Γκίνες!
Τιμή για μας είναι επίσης και η ύπαρξη πλέον και γυναικών μηχανικών στο εμπορικό ναυτικό. Όπως η
Ελεονώρα Σέκερη που εργάζεται ως τρίτη μηχανικός στην ΑΝΕΚ. Δεν έχει σημασία αν είναι άλλος κλάδος. Εξάλλου δεν ξεχνάμε ότι πριν από τις καπετάνισσες μπήκαν στα πλοία οι μαρκόνισσες. Εκείνες άνοιξαν το δρόμο και για μας. Και προσωπικά δεν ξεχνώ πως στο παρθενικό μου ταξίδι, με το Ελαφίνα της Θεναμάρις, συνάντησα μια γυναίκα μαρκόνισσα που με βοήθησε πολύ στα πρώτα μου βήματα στη θάλασσα, την κυρία Κατερίνα Κωνσταντίνου, σύζυγο του καπετάνιου μου, του καπετάν Μπάμπη.
Μια μεγάλη λοιπόν αλυσίδα. Που ξεκινά από πολύ παλιά. Ίσως και από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Όπου και συμμετείχε με δικό της καράβι μια ξένη βασίλισσα, η
Αρτεμισία! Ή και ακόμη παλιότερα, από την εποχή του μύθου και της Αργοναυτικής εκστρατείας, όπου ανάμεσα στο πλήρωμα της Αργούς αναφέρεται και η θρυλική
Αταλάντη! Κι είναι πραγματικά υπέροχο που η νέα πλοίαρχος, η Υακίνθη, αλλά και το καράβι της, η Ανδρομέδα, από την ελληνική μυθολογία έλκουν τα ονόματά τους. Σύμβολο σημειολογικό πως οι μύθοι του λαού μας μένουν ακόμη ζωντανοί, όχι μόνο μέσα από τα ονόματα μα και επιβεβαιώνοντας τη θέση που είχε η γυναίκα για τους Έλληνες πριν διαδοθεί ο χριστιανισμός και την κλείσει σε γυναικωνίτες.
Και να θυμίσω εδώ πως ο μεν Υάκινθος έπεσε θύμα της ζήλιας του Ζέφυρου, της προσωποποίησης του δυτικού ανέμου, η δε Ανδρομέδα λίγο έλειψε να κατασπαραχθεί από θαλάσσιο κήτος, ευτυχώς όμως την έσωσε την τελευταία στιγμή ο Περσέας και στη συνέχεια την παντρεύτηκε. Τώρα, μπορεί να μοιάζει με παραμύθι αλλά είναι η απόλυτη αλήθεια, ένας θηλυκός Υάκινθος τολμάει και τα βάζει όχι μόνο με το Ζέφυρο μα με όλους τους ανέμους, κι η Ανδρομέδα δε λογαριάζει τα θαλάσσια κήτη ούτε καρτερεί δεμένη στο βράχο κανέναν Περσέα να τη σώσει. Χέρι χέρι με την καπετάνισσα της σκίζουν οι δυο τους τις θάλασσες και διαλύουν τα μυθεύματα πως τάχα και καλά δεν μπορούν οι γυναίκες να γίνουν πλοίαρχοι και πως δεν είναι για τα θηλυκά η θάλασσα!
Βρε σεις, και η θάλασσα θηλυκό είναι. Τυχαία νομίζετε οι αρχαίοι παππούδες την κατέταξαν στα θηλυκά;
Βέβαια ο Ποσειδώνας, ο θεός της, ήταν αρσενικός, αρσενικός και ο Οδυσσέας, το αρχέτυπο των καπεταναίων. Μα πώς, θυμάστε πώς ο πολυμήχανος γλίτωνε τους θυμούς του θεού; Με τη βοήθεια της Αθηνάς! Τυχαίο που οι παλιοί γυναίκα έπλασαν και τη θεά της σοφίας; Κι έμεινε από εκείνους τους καιρούς να λέμε το "Συν Αθηνά και χείρα κίνει" κι ας θέλησαν οι νεότεροι να το αντικαταστήσουν με το "Άγιε Νικόλα, βοήθα με" και το "Κούνα κι εσύ το χέρι σου". Είναι των χριστιανών αυτά τα συνήθεια, όχι των παλιών Ελλήνων. Και από τους ίδιους η γυναίκα θεωρήθηκε μιαρή και πως εκ γυναικός πηγάζουν τα φαύλα. Η γυναίκα πια πήρε τη μορφή της Εύας και της φορτώσανε το ρόλο πως παρέσυρε όχι μόνο τον Αδάμ αλλά και όλους τους Αδάμ του κόσμου. Είναι η ίδια θεωρία που κατ' επανάληψη φορτώθηκε και στις γυναίκες ναυτικούς, πως θα προκαλούν το πλήρωμα! μαζί με το άλλο το φοβερό: "Πυρ, γυνή και θάλασσα"!
Ε, λοιπόν, κύριοι. Είναι καιρός να απεγκλωβιστείτε από τα ταμπού και τις προκαταλήψεις σε βάρος των γυναικών. Και να αντιμετωπίζετε την κάθε γυναίκα ναυτικό όπως και τον κάθε άντρα συνάδελφο, ανάλογα με την προσωπική αξία. Και όχι με το ρατσισμό του φύλου. Δεν ταιριάζει σε Έλληνες, δεν ταιριάζει και στην εποχή μας, η υποτίμηση και οι διακρίσεις σε βάρος των γυναικών.
Και χαιρόμαστε που εταιρείες όπως ο Ωνάσης παλιότερα, όπως ο Τσάκος τώρα, όπως η ΑΝΕΚ, όπως η Μαράν του Αγγελικούση, όπως η Ανδριακή και τόσες άλλες δίνουν πια την ευκαιρία στις γυναίκες. Σίγουρα όχι γιατί μας λυπούνται. Μα γιατί σαν μεγάλες εταιρείες που είναι ξέρουν, τις βοήθησαν οι γυναίκες να το καταλάβουν, πως υπάρχουν και γυναίκες άξιες να κυβερνήσουν καράβια.
Δε λέμε όλες οι γυναίκες. Δεν είμαστε ανόητες. Ούτε πουλάμε κούφιο φεμινισμό. Αντίστοιχα όμως δεν κάνουν για καπετάνιοι και όλοι οι άντρες.
Εμείς αυτό που ζητάμε είναι να δίνεται στους άξιους ναυτίλους η ευκαιρία. Ανεξαρτήτως φύλου. Και νομίζω ότι τώρα πια δικαιούμαστε να το ζητάμε. Γιατί αποδείξαμε πως και οι γυναίκες μπορούν, όχι μόνο να εργάζονται στα καράβια μα και να τα κυβερνούν!
Και δικαιούμαστε και να ονειρευόμαστε για το μέλλον. Το ίδιο όνειρο που μας εξομολογήθηκε μια πλοίαρχος εν ενεργεία σήμερα το πρωί, στο γκρουπ που έχουμε στο face book. Ως επίλογο και ευχή το μεταφέρω με τα δικά της ακριβώς λόγια:
ΕΧΩ ΟΝΕΙΡΕΥΤΕΙ ΕΝΑ ΒΑΠΟΡΙ ΜΕ ΠΛΗΡΩΜΑ ΜΟΝΟΝ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΞΙΕΣ. ΚΑΛΑ, ΠΕΙΡΑΤΙΚΟ ΘΑ ΤΟ ΕΚΑΝΑ. ΑΠ' ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΠΕΡΝΑΓΑΜΕ ΔΕΝ ΘΑ ΜΑΣ ΞΕΧΝΟΥΣΑΝ ΠΟΤΕ.