Ελένη Γράτσου, η πρώτη Ελληνίδα Υποπλοίαρχος
σε φορτηγό ατμόπλοιο το 1939!
Από Τα «Κειμήλια του Περί Αλός»
Η Ελληνίς ποντοπόρος ταξιδεύει εις τους ωκεανούς
Μια γνωστή Αθηναία έγινε υποπλοίαρχος
σε ένα φορτηγό καράβι
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Φεβρουάριος (Ιδιαιτέρα ανταπόκρισις). – Το ότι οι Έλληνες είνε εκ φύσεως ναυτικοί, από τους πιο τολμηρούς και πιο πεπειραμένους, είνε εις όλους γνωστόν και κανείς δεν το αμφισβητεί. Κανείς όμως δεν θα εφαντάζετο ότι θα ήταν ποτέ δυνατόν να υπηρετη εις φορτηγόν ατμόπλοιον με τον βαθμό του υποπλοιάρχου μία Ελληνίς!
Μάλιστα μια ωραία Ελληνίς ταξειδεύει εις τους ωκεανούς, παλαίουσα με τα κύματα, διατάσσει ολόκληρον πλήρωμα ναυτών, οδηγεί το πλοίον εις τα μακρυνά του ταξείδια. Το παράδειγμα αυτό είνε η καλλιτέρα δικαίωσις της γνώμης, ότι μέσα εις τις ελληνικές φλέβες ρέει αίμα θαλασσινό.
Αλλά ποια είνε αυτή η Ελληνίς που απεφάσισε και κατώρθωσε να εξισωθή με τον άνδρα εις τον σκληρότερον αγώνα της ζωής, τον αγώνα ανάμεσα εις τις φοβερές φουρτούνες που σκηνοθετούν κάθε τόσο φοβερές τραγωδίες; Είναι η κυρία Ελένη Γράτσου, ένα σωστό θαλασσοπούλι, που διασχίζει τους ωκεανούς συνοδεύουσα τον σύζυγόν της.
Εάν παρακολουθήσετε την κίνησιν του λιμένος της Νέας Υόρκης επί ένα διάστημα και των άλλων λιμένων ακόμη, θα εύρετε εις τα δάση των ιστίων και ένα πελώριον φορτηγόν, εις τον ιστόν του οποίου κυματίζει υπερήφανη η Ελληνική σημαία. Είνε το Ελληνικόν φορτηγόν «Κάστωρ» το οποίον μόλις ανεχώρισεν εκ του λιμένος του Αγίου Φραγκίσκου με τεράστιον φορτίου σίτου.
Κατά τον κατάπλου του «Κάστορος» εις τον λιμένα του Αγίου Φραγκίσκου συνέβησαν ωραιότατα πράγματα.
Οι υπάλληλοι του Λιμεναρχείου οι οποίοι έσπευσαν να επιβούν του πλοίου δια τας σχετικάς διατυπώσεις, όταν ανήλθον εις το κατάστρωμα έτριβαν τα μάτια τους.
Εις την γέφυραν ίστατο δίδουσα διαταγάς εις το πλήρωμα μία γυναίκα φέρουσα στολήν υποπλοιάρχου, με πηλίκιον και με όλα τα εμβλήματα. Επρόκειτο μάλιστα περί ωραιοτάτης νέας της οποίας αι χειρονομίαι έκαναν πιο γοητευτικές οι διαταγές.
Ήτο η κ. Ελένη Γράτσου, σύζυγος του πλοιάρχου και ιδιοκτήτου του πλοίου κ. Κωνσταντίνου Γράτσου. Σημειωτέον, ότι η θελκτική υποπλοίαρχος ομοιάζει καταπληκτικά με την νεαράν ηθοποιόν του αμερικανικού κινηματογράφου Έλεν Χέηζ.
Οι δημοσιογράφοι έσπευσαν να περικυκλώσουν την θελκτικήν αυτήν ποντοπόρον, με το γοητευτικό χαμόγελο που είνε τόσο αρμονικό με την γλύκα των γαλανών της ματιών.
-Ταξιεδύω με τον άνδρα μου –είπεν η κ. Γράτσου- αρκετά χρόνια. Έμαθα αρκετά καλά την ναυσιπλοϊαν και κατώρθωσα να αποκτήσω δίπλωμα πλοιάρχου. Η ζωή της θάλασσας είναι σκληρά, αισθανόμουν, όμως, πάντοτε από μικρό κοριτσάκι θερμήν αγάπην προς αυτήν. Τα άγρια κύματα, η υγρή ερημιά του ωκεανού δεν με ετρόμαξαν ποτέ. Μόνο στην αρχή, όταν ευρισκόμαστε στη μέση του ωκεανού και έβλεπα γύρω μου να αγκαλιάζεται ο ουρανός με τη θάλασσα, χωρίς να φαίνεται πουθενά στεριά, ένοιωσα κάποιον αόριστο φόβο ή μάλλον αισθάνθηκα, πόσο μικρός, πόσο τιποτένιος είνε ο άνθρωπος μπροστά στο μεγαλείο το συντριπτικό μεγαλείο της δημιουργίας. Συνήθισα, όμως, σιγά-σιγά και τώρα είμαι ένας τέλειος ναυτικός.
Και την κατακλύζουν οι ερωτήσεις:
-Έχω επισκεφθή – συνεχίζει – τα μεγαλύτερα λιμάνια της Ιαπωνίας, της Κίνας, των Ινδιών, της Αυστραλίας, της Ευρώπης, και μόνον εις την πατρίδα μου την Ελλάδα δεν με εβοήθησεν η τύχη να ταξιδεύσω. Αντίκρυσα με τα μάτια μου τον θάνατο και τους θυμούς του Ατλαντικού και του Ειρηνικού, εις το πλευρό, όμως του συζύγου μου, ένοιωθα και νοιώθω πάντα τόσο ασφαλισμένο τον εαυτό μου. Θα τον συνοδεύω πάντα, όσο θα μπορώ.
Και η τολμηρή Ελληνίς, η ανταξία απόγονος της Μπουμπουλίνας βυθίζει το βλέμμα εις το βάθος του ωκεανού.
Εφημ. ΣΗΜΑΙΑ 25/2/1939 Αρχείο: Περί Αλός
Κατάγομαι από τας Αθήνας, την ωραία πρωτεύουσα της ωραιοτέρας πατρίδος. Ο σύζυγός μου είνε ιδιοκτήτης αρκετών πλοίων, τα οποία απέκτησε κατόπιν πολυετών μόχθων εις την θάλασσαν. Δεν υπάρχει, σχεδόν καμμία, περίπτωσις ωσάν την ιδικήν μου και αυτό με κάνει υπερήφανη. Μετά ένα χρόνο θα προαχθώ εις πλοίαρχον και αυτό με ανθουσιάζει αρκετά. Από δω αναχωρούμεν ύστερα από λίγες ημέρες θα κατευθυνθούμε στο Λος Άντζελες, και από κει θα πλεύσουμε προς το Λονδίνον.
Αυτήν την εποχήν ο Ατλαντικός έχει τους θυμούς του, το έργο του κυβερνήτου είνε δύσκολο και οι ευθύνες μεγάλες, εν τούτοις το ταξείδι αυτό με χαροποιεί ιδιαιτέρως».
Και έρχεται η σειρά του κ. Γράτσου να μιλήση για την γυναίκα του.
Τον διακρίνει ένα λεπτότατο ελληνικό χιούμορ, καθώς ομιλεί μπροστά στη γυναίκα του.
-Μη την ακούτε. Δεν είναι ο έρωτας προς τη θάλασσα που την κάνει να είνε ενθουσιασμένη με το επάγγελμά της. Είνε ο έρωτας προς τον σύζυγον. Αυτό είνε όλο. Φοβάται για τη ζωή μου, υποπτεύεται καμμιά απιστία εις τα ξένα λιμάνια κατά την διάρκεια των μεγάλων ταξιδιών και δεν εννοεί να φύγη από κοντά μου.
Η νέα γυναίκα τον αγκαλιάζει και του λέγει με την σειρά της:
-Ας υποθέσωμε ότι έτσι έχουν τα πράγματα. Δεν πιστεύω να είσαι δυσαρεστημένος.
Γελούν και οι δύο και απομακρύνονται. Είνε τόσο ταιριασμένοι και τόσο ευτυχισμένοι.
Εκείνος είνε ένας ψημμένος ναυτικός ωραίος μέσα εις την αυστηρότητα του αλατισμένου του προσώπου. Εκείνη είναι ένα θαλασσοπούλι γοητευτικό, με ώμμορφα γαλανά μάτια, με κινήσεις ζωρές γεμάτες αυτοπεποίθησι και αισιοδοξία. Και οι δυό γεννήθηκαν κάτω από τον αττικό ουρανό.
ΠΗΓΗ: Περί Αλός https://perialos.blogspot.com/2020/02/1939.html
______________________________________________
ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΑΣ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ - ΤΟ ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΕΣ:
Με τεράστια έκπληξη διάβασα σήμερα το άρθρο για την πρώτη Ελληνίδα υποπλοίαρχο, την κ. Ελένη Γράτσου. Ιδέα δεν είχα για την περίπτωση αυτή. Και απορώ αν αληθεύει και αν όντως είχε η γυναίκα αυτή δίπλωμα ή απλώς συνόδευε τον άντρα της στα ταξίδια και τον βοηθούσε. Πάντως είχαμε κι εμείς στη σχολή μας μια κοπέλα με αυτό το όνομα. Την Αναστασία, τη βλέπετε και στην εφημερίδα. Το κανονικό της επώνυμο ήταν "Γρατσέα", εμείς όμως είχαμε την τάση να βγάζουμε αντρικά παρατσούκλια και το κορίτσι το φωνάζαμε "Γράτσο". Χωρίς, ξαναλέω, να έχουμε ιδέα για εκείνη την παλιά υποπλοίαρχο που θα μπορούσε να είναι και γιαγιά μας στην ηλικία!!!
Αφιέρωμα στον Ευγενίδη
Τα Μικρά Τερατάκια στο 
Το ναυτικό και η χούντα